Geçen hafta içinde General Motors’un iflasının açıklanması bir dönemin sonunu işaret etti. 1920’lerde Alfred Sloan tarafından yaratılan, ilk gerçekten modern, rakamlarla-yönetilen kuruluş, geçerli bir örnek yaklaşım olmaktan çıktı. Fakat bundan sonra sırada ne var?
Bu sadece GM veya daha genel olarak büyük kuruluşlarla ilgili bir soru değildir. Geçtiğimiz hafta aynı zamanda, 1979 ekonomik durgunluğu sırasında ilk kez başlayan ve GM’in düşüşünün otuz yıla yayılan yalın hikâyesinin de sonuna işaret etti.  Goliath sonunda yalın mesaja önem vermeye başladığı anda, David de (aslında David’ler takımı) sonunda Goliath’ı yere indirdi.( Not: David -Hazreti Davud-  ve onun öldürdüğü dev gibi adam Goliath) Bu nedenle bir sonraki adımda Yalın Topluluk’u nelerin beklediğini de göz önüne
alıp değerlendirmemiz gerekiyor.
GM için Bir Sonraki Adım Nedir?
2009’un başında, GM’in üç önemli zayıf noktası vardı. Tahvil sahipleri ve emeklilere çok fazla kurumsal borcu bulunmaktaydı.  Ayrıca mevcut çalışanların tazminat maliyetleri de çok yüksekti, ki bu rakamlar Kuzey Amerika’daki faaliyet gösteren yabancı otomotiv şirketleri ile rekabet etmek için çok yüksekti. Gerek hatalı ürünlerin yıllarca biriken mirası  gerekse şirketin ve ürünlerinin müşteriler için ne anlam ifade ettiği ile ilgili toplumun nabzını tutamaması yüzünden pazarın birçok segmentindeki ürünler için kazanılan para, ortalamanın oldukça altındaydı.
İşin üzücü tarafı, GM’in aynı zamanda dikkate değer kuvvetli yönlerinin olmasıydı. Üretkenlik ve kalite açısından rekabetçi fabrikaları ve enerjisini odakladığı zaman (örn., yeni Chevy Malibu) rekabetçi bir ürün geliştirme süreci vardı. NUMMI’den (Kaliforniya’da Toyota ile ortak girişim) elde edilen dersleri öğrenmede 15 sene başarısız olduktan sonra, GM geçen yıllarda rekabetçi ve tutarlı bir global üretim sistemi geliştirmişti ve global ürün geliştirme organizasyonunu yeniden teşkilatlandırmıştı. Ayrıca kendi iç süreçlerinde yalına doğru etkileyici adımlar atmıştı. GM’in en büyük parça tedarikçisi Delphi’de olduğu gibi yalın GM’e çok geç geldi.
İflas, kilometre sayacını yeniden sıfırlar. Kurumsal borcu yönetilebilir bir seviyeye indirilmiş ve mevcut çalışanların tazminat maliyetleri şimdi daha rekabetçi hale gelmişti. İlaveten şirket, muhtemel pazar büyüklüğü içinde kendi gerçekçi payına uygun üretim kapasitesi ile, çarpıcı bir biçimde kabul edilebilir bir marka portföyüne ulaşmak için gerekli tasarrufları yapıyor.
Öyleyse problem nedir? GM’in şimdi açıkladığı şey basitçe problemin ne olmadığıdır. Problem Saturn veya Saab veya Pontiac veya Hummer değildir. (Yeni Opel’in kesinlikle uzun bir süre için GM’in mühendislik çalışmaları tamamlanmış araçlarının tedarikçisi olacak olmasına rağmen. Opel veya Vauxhall da değildir, ) Ayrıca GM, Ortabatı dışında Amerika’da önemli bir üretici değildir ve karlılık açısından bakıldığında, bir finans şirketi de değildir. Ve GM, tüm kıta genelinde her şehrin her alanını içine alan bir bayi ağına da sahip değildir.
Fakat bir şirketin ne olmadığı, müşterileri ilgilendirmez. Eğer General Motors artık “babanızın GM’i” (Oldsmobile’ın son yıllardaki reklam sloganındaki açıklama) veya “sizi hayal kırıklığına uğratan bir şirket” (CEO Fritz Handerson’un geçen günkü açıklamasında belirttiği gibi) değilse, öyleyse nedir?  , GM’in geliştirmek zorunda olduğu segmentin en yüksek fiyatlarından çok daha azını ödeyebilecekken herhangi yeni bir müşteri GM ürünlerini satın almayı neden düşünsün ki?  Ayrıca yeni GM’de çekici olan şeyin ne olduğunu kim açıklayabilir?
Sloan’un 1920’lerde General Motors’u yeniden yaratırken, büyük dâhiyane fikri (yeniden yapılanmadaki ikinci yolculuğundan sonra – geçen hafta 100 yıllık süre içinde üçüncüsü oldu), GM’in her bir Amerikalının gündelik hayatına nasıl uyacağı hakkında saygı uyandıran bir açıklama hazırlamaktı. Düşük gelirli bir alıcının ilk arabası olarak kullanılmış bir Chevrolet’den tutun da finansal olarak geliri yüksek alıcılar için tam-donanımlı bir Cadillac’a varana kadar çok geniş bir ürün yelpazesi sundu. Ayrıca GM’in ürünleri, Amerikalıların beğenileri ile uyumlu bir şekilde, her bir ürünün görüntüsüne ve duygusuna göre mevki hiyerarşisinde dikkatlice sıraya dizilmişlerdi. Aslında, GM muazzam bir büyüklük kazanırken, genellikle Amerikan zevklerinde söz sahibi olmuştu.
Şu ana kadar GM’den gelen tek mesaj, artırılmış menzilli hibrid aracı Volt’dur. Her ne kadar teknolojilerdeki ve iklimdeki değişkenlikler ile enerji bağımlılıkları konusundaki politik kamusal algılamaların yol açtığı dev risklere rağmen GM için, belki bu bir başlangıçtır,. Ancak bu başlangıç, oldukça küçük bir başlangıç olsa bile… Kim “çocuğunuzun GM’ini”, “sizi hiç yolda bırakmayan GM” olarak etraflı bir şekilde tanımlayabilir? Ve öyle olması için ne kadar özgürlüğe sahip olmalılar?
GM’in son yönetimini ortaya çıkan problemlerden dolayı eleştirmek kolaydır. Fakat tanıdığım GM üst yönetimi – hemen hemen hepsinin güçlü bir finansal geçmişi vardır – şirketi finansal odak ile, geçmiş nesiller boyunca başarılı şekilde “sonuçlara göre yönetme” konusunda oldukça yetkindirler. Dolayısıyla problem, bireysel yöneticilerin yetkinlikleri değildir. Probem GM yönetiminin  bugün için ne yapması gerektiği konusu ile ilgili geçersiz anlayışıdır. En basit şekilde ifade edecek olursak,  GM’in yönetim anlayışını ve amacını yeniden düşünebilecek ve Amerikalılara yeniden anlamlı hale getirebilecek yeni Sloan nerede?
Ve yeni Sloan (veya Sloan’lar) bulunabileceğini farz edersek. Bu kişi veya takım, şirketi eski zafer yıllarını yeniden canlandırmak için nasıl bir özgürlükle yönetebilecektir? Bu temel bir sorudur çünkü, GM’in yeni sahibi olan ABD hükümeti büyük sorularla karşı karşıyadır:
Şirket, derhal ve tamamen dünyadaki yeni yerine göre uygun büyüklüğe inmeli midir yoksa (Bu hisse senedi değerlerinin fırlamasının en iyi yolu olabilir ve hükümet hisse senedi satarak dev yatırımının parasını çıkarabilir. Ve bu Ford ve Chrysler’a yardım etmenin de en iyi yolu olabilir, böylece fazla kapasite bertaraf edilmiş olur.) GM bu derin durgunluk döneminde istihdamı canlandırarak ve işten çıkarmaları minimumda tutarak sendikaların gönlünü mü almalıdır? Her ikisini de yapamaz.
GM önümüzdeki birkaç yılda karının büyük bir kısmını elde ettiği büyük pikap ve SUV’lara mı odaklanmalı? (Bu hisse senedi değerlerinin fırlamasını sağlayacak bir diğer mükemmel seçim olabilir ve böylece hükümet yatırımının parasını geri çıkarabilir.) Veya GM, yakıt fiyatlarının dünya pazarlarındaki seviyesine doğru dramatik şekilde ayarlanmadıkça (galon başına 2$ yerine 5$) satmayacak ve kesinlikle kar oranı yüksek olmayan, yakıt tüketimi çok düşük ürünlere doğru dramatik bir dönüş mü yapmalıdır? Her ikisini birlikte yapamaz.
Gayet açık bir şekilde işin zor kısmı şimdi başlıyor, iflasın açıklanmasından sonra, hepimiz neler olacağını izleyeceğiz. Ancak GM’de çalışan, sayısı oldukça çok olan siz okuyucularımın GM’in geleceğinin,  yapılandırılmasında aktif rol almanızı diliyorum.. Bu konuda hepiniz için en iyisini diliyorum.
Yalın için bundan sonra gelen nedir?
Yalın topluluk, son 30 yıldan bu yana güçlü şekilde esen olumlu rüzgârdan faydalandı. GM muntazaman gerilerken, Toyota muntazaman ilerledi. Hepimizin yapması gereken kenarda durup alkışlamaktan ibaretti! Ancak bu hikâye bitti.
GM ve hemen hemen tüm büyük üreticiler, her ne kadar gerçek uygulamada zorlu bir mücadelenin içine girmelerine rağmen şimdi yalını bir yönetim teorisi olarak kabul ettiler. Yukarıda belirttiğim gibi, GM çöküşüyle beraber büyük çapta bir yalın şirket olma yolunda ilerliyor ve GM’in yalın prensip ve metotlarını hemen önümüzdeki yıllarda kucaklamaya devam edeceğine dair inancım var.
Aynı zamanda, son finansal krizde Toyota’nın da kendi iç kusurları olduğu ortaya çıktı. Dünya genelinde kapasite artırımı ile ileriye doğru atıldı ve bu onun yalın yöneticiler yaratma kabiliyetinin sınırlarını aştı ve uzun dönemli pazar talepleri ile ilgili mantıklı tahminleri küçümsedi. (daha önceki e-mektuplarımda belirttiğim gibi, Toyota, 1990’ların ortalarında, müşteri problemlerini çözmekte en iyi organizasyon olma amacını yeniden tanımlayarak en büyük olmak olarak değiştirdi ki, bu amaç hiçbir müşteriyi ilgilendirmez.) Bu yalın hareket için gerçek bir gerileme idi.
Bu yüzden biz, yalın topluluk içinde kendimizi, aslında çoğu inananın, yeni inançlarını tamamen uygulaya geçirmediği bir fikirler savaşının kazananı olarak acayip bir durumda buluyoruz. Ve bizim için ideal organizasyon olarak kabul ettiğimiz şirket, modern yönetim ile yalın yönetim arasındaki büyük yarışı kazanmasına rağmen, kayda değer yönetim ve gelir zorluklarıyla da boğuşmakta olanıdır.
Bu drama üretim içinde sonuna kadar oynanırken, hırpalanmış finansal sektörden, sağlığa ve kamu hizmetlerine kadar yalın fikirler hızla yeni alanlara yayılıyor. Henüz bu alanlarda yalının ne anlama geldiğini tam olarak tanımlamadık, onu nasıl uygulayacağımızı ve devamlılığını sağlayacağımızı ise çok daha az tanımladık. Dolaysıyla dramatik olayların yaşandığı bu son haftalar, ne kadar başarılı olduğumuzu dile getirme zamanı değildir. Aksine, alçakgönüllülük ve içe bakış- hansei zamanıdır. Eğer yapacaksanız, hepimiz ekonomik kriz ile mücadele ederken ve bir taraftan da Yalın Topluluk olarak önümüzdeki yeni çağda kendi amacımızı yeniden tanımlamaya çalışmalıyız.
En iyi dileklerimle,
James P. Womack