Lee Iacocca ya da tam adıyla Lido Anthony Iacocca, şüphesiz otomotiv endüstrisinin ve iş dünyasının duayenleri arasında gösterilmektedir. Henry Ford’un torunu olan Henry Ford II’nin döneminde Ford Motor Company’de başkanlık yapmış, sonrasında Henry Ford ile yaşadığı anlaşmazlık sonucu 1978’de kovulmuştur. Ford’dan hemen sonra Chrysler’ın yaptığı teklifi kabul ederek 1992’ye dek burada başkanlık koltuğunda oturmuştur.

Iacocca, aslen mühendislik mezunu olmasına rağmen kariyerine Ford’da bayi pazarlamacısı olarak başlamış. Buradaki başarılarından sonra genel merkeze yükselen Iacocca kariyer merdivenlerini bir bir tırmanarak başkanlığa kadar gelmiş. Ford’dan kovulduktan sonra Chrysler’ı adeta mali anlamda dibi görmüşken devralan Iacocca, burada kurduğu kendisiyle aynı motivasyon ve vizyonu paylaşan ekiple bir mucizeye imza atarak Chrysler’ın tekrardan üç büyük devin (Ford, General Motors ve Chrysler) arasındaki yerini pekiştirmiştir.

Chrysler döneminde pek çok reklam filminde bizzat kendisinin oynamasından ve Chrysler’ın Amerikan hükümetinden borç alma sürecinde söylemleriyle gazetelerin manşetlerinden uzun süre düşmemesinden dolayı ABD halkı tarafından da oldukça tanınır hale gelmiş. Hatta 90’lı yıllarda ABD başkanlık yarışına girmesini teklif edenler dahi olmuş.

Günümüzde “Mustang’in yaratıcısı” ve “Chrysler’ın kurtarıcısı” olarak bilinen Iacocca’yı, liderlik konusunda önemli bir örnek olarak görüyorum. Bu sebeple Iacocca’nın “Liderliğin 9 Kuralı” (9C’s of Leadership) isimli formülünü sizlerle paylaşmak istedim.

Liderliğin en önemli kuralının Kriz Yönetimi (yani en büyük C: Crisis) olduğunu da eklemek lazım. Bu ise önceden ölçülmesi en zor olan özelliktir. Dolayısıyla kriz yönetimi; tahminimce ancak tecrübelere dayalı olarak ele alınabilir.

Iacocca’nın döneminin üzerinden elbette yıllar geçti. Bu parametrelerde günümüzün yönetim teorilerinin temel odaklarından “müşteri” öne çıkmamış olarak görülüyor. Ancak ben yine de kendisinin “liderlik” kavramını oldukça içselleştirdiği ve hazırladığı bu tablonun büyük ölçüde günümüzde de geçerliliğini koruduğu kanaatindeyim.

Unutulmamalıdır ki her liderlik yaklaşımı Yalın Düşünce kapsamında devamlı öne sürdüğümüz “Sürekli İyileştirme, İnovasyon, Müşteri İçin Değer Yaratmak, İnsana Saygı” gibi diğer yalın kavramlar ile de beslenmelidir.

Fırat Baban

Araştırma Görevlisi

Yalın Enstitü

Hamdi Ulukaya Girişimi – Fellow