Son günlerde dünya gündemine oturan corona virüsten etkilenenlerin sayısı git gide artmaktadır. Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve salgına dönüşen virüs nedeniyle ülkede hayatını kaybedenlerin sayısı 106′ ya çıkmıştır. Almanya ile birlikte 5 farklı ülkeye sıçrayan virüsten şu ana kadar dört binden fazla kişinin etkilendiği bilinmektedir. Çin’de pek çok şehir karantina altına alındı. Bununla birlikte yetkililer virüsten etkilenenler için Çin’de yeni bir hastane inşaa edileceğini duyurdu. 1000 yataklı olması planlanan bu hastanenin çok kısa bir sürede inşaa edileceği konuşuluyor. Peki bu kadar kısa bir sürede, hastane gibi kompleks ve teknik gereklilikleri olan bir proje inşaa etmek nasıl mümkün oluyor?

Yaklaşık 25 bin metrekarelik bir alan üzerinde kurulacak olan coronavirus hastanesi prefabrik yapılardan oluşacak. Bu proje için ülke genelinden mühendisleri bir araya getiren Çin hükümeti, 2003 yılında benzer bir durum olan SARS virüsü için 7 günde prefabrik yapılardan bir hastane inşaa ettiklerinin altını çizdi. Corona virüsü için yapılan hastanenin inşaasında onlarca iş makinası gece gündüz çalışmakta ve Çin halkı bu süreci online olarak 24 saat izleyebilmektedir. 25 Ocakta yapımının başlandığı hastanenin yaklaşık 4 Şubatta açılacağı öngörülmektedir. Hükümetin kaynaklarını bu hastane için kullandığı aşikar. Ancak bu hızlı bina yapımı Çin için yeni bir durum değil. İnternette küçük bir araştırma ile bunun çeşitli örneklerine rastlayabilirsiniz. Çin’de 2010 yılında normal şartlarda 15 ila 18 ayda civarında yapılan 15 katlı bir otel binası; tüm elektrik aksamı, pencere – kapı, aydınlatma, ses yalıtımı ile birlikte 6 günde tamamlanmış. Bu binanın 5 yıldızlı bir otel binası olduğunu özellikle eklemek istiyorum.

Prefabrikasyon yalnızca Çin’de değil, günümüzde bir çok ülkede kullanılmaktadır. New York’da tasarlanan ve kullanıma açılan 32 katlı  modüler yüksek bir bina ve Londra’da Wembley Stadyumu’nun yakınlarında inşaa edilen 25 katlı bir öğrenci yurdunun bir kısmında kullanılan modüler birimler buna örnek verilebilir. Ben de İngiltere’de yüksek lisans yaptığım esnada, Brandesburton, East Yorkshire’da bulunan prefabrikasyon inşaat yapan bir firmayı ziyaret etmiştim. O esnada yapılmakta olan otel projesi için, şantiye alanı dışında hazırlanan otel odalarının yapımını yarım gün müddetle gözlemlemiştim. Modüler olarak tasarlanan bu odaların üretiminde yalın teknikler de kullanılmaktaydı.

Türkiye’de inşaat sektöründe prefabrikasyon ve yalın düşünce henüz çok yaygın değil. Ancak farkındalık gün geçtikçe artmaktadır. Global ölçekte tehdit yaratan bu salgın vakasını düşünüldüğünde, 6-7 gün gibi kısa bir sürede hastane inşaa edebilmek adına bu tekniklerin önemi açıkça görülmektedir. Coronavirüs hastanesi örneğinden gerekli dersler çıkarılmalıdır.

Didem Uğurlu
Mimar, Msc
Yalın Enstitü – Yalın İnşaat Araştırma Görevlisi
İstanbul Teknik Üniversitesi – Proje ve Yapım Yönetimi Programı Doktora Öğrencisi