“Ne üretirsem satarım, maliyetim yükselirse fiyatı arttırırım” anlayışına yer yok. Yalın Düşünce’ye göre, rekabet üstünlüğü sağlamak için illa ki yatırıma da gerek yok. Mevcut kaynakları daha etkin kullanmak yeterli. Sonuç ise şaşırtıcı; üretkenlik iki misli artarken, stoklar ve hatalar yarıya düşebilir, ürün geliştirme süresi %75 kısalabilir.
Yalın Yaklaşım, yatırım harcamaları gerektirmeden, mevcut kaynakları daha etkin kullanarak KOBİ’leri her türlü israftan kurtaran ve rekabet üstünlüğü sağlayan temel prensipleri içeriyor. Henüz 9 Temmuz 2002’de kurulan Yalın Enstitü Derneği ise kâr gütmeden, üst düzeyde bilgi ve tecrübe paylaşımını gerçekleştirmeyi, kuruluşlara bu düşünce sistemiyle ilgili tanıtım, seminer, panel, konferans gibi etkinlikler düzenlemeyi amaçlıyor.
Bugün 41 üyesi bulunan derneğin hedefi üye sayısını kısa sürede 100’e çıkarmak. Dernek şimdiden çalışmalara başlamış bulunuyor. İlk önemli etkinliğini ise 2003 Nisan’ında “Yalın Düşünce Konferansı” ile gerçekleştirecek. Dernek Başkanı Yalçın İpbüken ile derneğin misyonunu ve KOBİ’lere yönelik yapacağı çalışmaları konuştuk. Özetliyoruz.
Kobi Efor: Neden Yalın Düşünce?
Yalçın İpbüken: Global rekabette işletmeler giderek daha talepkar olan alıcılara hizmet veriyorlar. Varlıklarını sürdürebilmek için müşterilerinin iyi kalite, düşük fiyat ve kısa teslim süresi beklentilerini hızla karşılamalı, daha fazla çeşit üründen daha küçük miktarlarda verilen, anlık olarak değiştirilen siparişlere uyum sağlamalılar. Artık “ne üretirsem satarım, maliyetim yükselirse fiyatı arttırırım, üretim sürem uzarsa müşteriyi bekletebilirim” anlayışına yer yok. Çünkü, her eksiğinizde yerel veya uluslararası bir rakip derhal yerinizi alır. Türkiye’deki her firma devlet teşvikleri olmaksızın, rakiplerin olduğu ortamda, giderek bilinçlenen tüketicilere hizmet etmek zorunda. İş dünyası bu değişimi doğru algılayarak pazara, müşterilerine, değer sunumuna, iş süreçlerine dönüp bakması gerekiyor. Firmalar kendilerini müşterileri için bir değer oluşturma faaliyet zincirinin parçası olarak görebildiklerinde aynı ekonomik ortamda çok daha geniş olanaklar bulunduğu da anlaşılır.
Kobi Efor: Peki, Yalın Düşünce nedir?
Yalçın İpbüken: Amaç, sadece müşterinin istediği ürünleri, müşterinin istediği zamanda, daha az kaynak harcayarak üretebilmek ve müşteri için bir değer teşkil eden faaliyetlere odaklanabilmek. Yalın Düşünce; tasarımdan sevkiyata tüm üretim aşamaları için gerekli faaliyetleri sürekli bir akış içinde yerine getirmeyi hedefleyen, üretimi her türlü israftan (hatalar, stoklar, beklemeler, gereksiz işler, aşırı üretim, gereksiz hareketler, gereksiz taşımalar) arındırarak müşteri beklentilerini eksiksiz karşılamayı ve bunu birçok model, müşteri, az sayıda sipariş ve değişken piyasa ortamında kârlılığı arttırarak yapabilmeyi sağlayan kavram, sistem ve teknikler bütünüdür. Mal veya hizmet üretirken yapmakta olduğumuz faaliyetleri sorguladığımızda çoğunun müşteri açısından değer taşımadığını ama kaynaklarımızı tükettiğini görürüz. Yalın olmak, değer yaratmayan işleri yok ederek, üretimin değer yaratan aşamalarını beklemeksizin birbiri ardına yapabilmektir.
Kobi Efor: Kuruluşlara ne kazandırır?
Yalçın İpbüken: Üretkenlik en az iki misli artıyor, stoklar ve hatalar en az yarıya düşüyor, ürün geliştirme süresi %75 kısalıyor, yarı yarıya alan tasarrufu sağlanıyor, üretim akış süresi %90 kısalıyor. Yalın Düşünce iş yapma şeklimizdeki problemleri ortaya çıkararak, daha etkin çalışma yollarını göstererek hem kuruluşlar hem de ülke için rekabet avantajı sağlar.
Kobi Efor: Sadece üretim alanlarında mı geçerlidir?
Yalçın İpbüken: Yalın Düşünce üretim, hizmet sektöründe, özel veya kamu her türlü şirketin kurum, kuruluş ve organizayonun başarısının, etkinliğinin arttırılmasında uygulayabileceği temel prensipleri içerir. Kullanılan teknik ve araçlar kurumun hizmet şekline özgü olsa da, Yalın Düşünce’nin prensipleri evrenseldir. Dünyada geçerliliği ve başarısı kanıtlanmış uygulamalara dayanılarak geliştirilmiştir. Her sektörde mal veya hizmet üretiminin tasarım, ürün geliştirme, sipariş alma, satın alma, üretim, planlama, muhasebe, dağıtım gibi alanlarında uygulanabilir.
Kobi Efor: KOBİ’lere uygulanabilir mi?
Yalçın İpbüken: Hem de başarıyla. Yalın Yaklaşım yatırım harcamaları gerektirmiyor. Mevcut kaynakları daha etkin kullanmayı sağladığı için önemli tasarruf potansiyeli, KOBİ’lerin kısıtlı mali kaynakları yönünden çok uygun. İkincisi KOBİ’lerde genellikle kemikleşmiş sistemler ve uygulamalar olmadığı için yeni bir yaklaşımın benimsenmesi daha hızlı ve kolay oluyor. Yararları daha çabuk görülüyor. Yalın Teknikler doğrudan çalışanlar tarafından kullanıldığından teknik kadroların sayısını ve niteliğini arttırmak gerekmiyor. Bu da KOBİ’ler için bir diğer avantaj.
Kobi Efor: Yalın Enstitü neden dernek oldu?
Yalçın İpbüken: Yalın Enstitü Derneği 9 Temmuz 2002’de faaliyete geçti. Başkanlığını yapmakta olduğum Kurul geçici olarak dernek faaliyetlerini yönetiyor. Bir düşünce sistemini yaygınlaştırmak amacıyla bu enstitü oluşturuldu. Bu nedenle kâr amacı gütmüyor. Dernek bu konuma en uygun statü oldu. Üyelerimiz Yalın Düşünce konusunda deneyimli kişiler ve bunları paylaşarak Yalın uygulamaların artmasına katkı sağlamak istiyorlar. Danışmanlık şirketlerinden farklı olarak biz bilgiyi tümüyle paylaşıyoruz. Yalın prensipleri çalışma yaptığımız şirketlerin elemanlarına öğretip, uygulama sırasında onları destekliyoruz, know-how’ın şirket içinde yerleşmesini sağlıyoruz. “Dünyayı Değiştiren Makine” ve “Yalın Düşünce” kitaplarının yazarı Prof. James Womack ve Daniel Jones tarafından 1997’de ABD’de kurulan “Lean Enterprise Institute”, Yalın Düşünce kavram ve tekniklerini tüm dünyada yaygınlaştırmak amacıyla eğitim faaliyetlerini sürdürüyor ve pek çok ülkede aynı amacı paylaşan enstitüler kuruyor. Ülkemizde de “Yalın Enstitü” James Womack ve arkadaşlarının yönlendirilmesi ile kuruldu.
Kobi Efor: Derneğinize yönelik tepkiler ne oldu?
Yalçın İpbüken: Gördüğü ilgi bize büyük memnuniyet veriyor. Yalın Enstitü Derneği’nin Türkiye’nin her yöresinden ve her mesleğinden “Yalın Düşünce” felsefesine inanmış 41 üyesi var. Üyelerin içerisinde parlamenterler, akademisyenler, mal sahibi, üst düzey yöneticiler bulunuyor. Derneğin misyonunu gerçekleştirmede katkıda bulunabilecek bilgi, beceri, tecrübeye, güvenilirliğe sahip isteyenlere kapımız açık. Üye sayısının en kısa zamanda 100’e çıkmasını amaçlıyoruz.
Kobi Efor: Ne tür faaliyetlerde bulunacaksınız?
Yalçın İpbüken: Tüm Yalın Enstitü’lerde olduğu gibi kâr amacı gütmeden maksimum seviyede bilgi ve tecrübe paylaşımını sağlamak istiyoruz. Bu amaçla Yalın Düşünce Sistemi’nin tüm öğeleri ile ilgili tanıtım ve eğitim amaçlı seminer, panel, konferanslar düzenleyeceğiz. 2003 Nisan’da büyük çaplı bir “Yalın Düşünce Konferansı” organize etmeyi planlıyoruz. Yalın Sistem’e geçmek isteyen kuruluşlar için durum tespit çalışmaları yapacak, sisteme geçiş aşamalarını planlayacak ve uygulama desteği vereceğiz. Yalın Düşünce alanında çeşitle kitap, makale, eğitim setleri yayınlayacağız. Görmeyi Öğrenmek ve Sürekli Akış Yaratmak kitaplarını Türkçe’ye çevirdik. Eğitim materyallerimizi tasarladık, hizmete giren www.lean.org.tr web sitesinde uzmanlar ve endüstri içinde yer alan yöneticiler Yalın Sistem’i hayata geçirme deneyimlerini ve elde ettikleri sonuçları paylaşacaklar.
Kobi Efor Dergisi
{Ağustos 2002}