Her yıl Brüksel’de düzenlenen Avrupa Yalın Sağlık Zirvelerinden sonra, bu yıl ilk kez 29 Haziran 2016 tarihinde Lean Global Network’ün üyesi İspanya’daki Yalın Enstitü (Instituto Lean Management) tarafından geniş katılımlı bir günlük Yalın Sağlık Zirvesi Barselona, İspanya’da düzenlendi. Organizasyona Türkiye’den Prof. Dr. M. Ayberk KURT ve Esra ÜNAL katıldı.
Academia Ciencies Mediques isimli toplantı merkezinde gerçekleşen zirveye 24 konuşmacıyı dinlemek üzere, yaklaşık 80 farklı kurumdan 260 katılımcının iştirak etmesi İspanya’da da sağlık sektöründe yalın düşünceye yönelik artan ilginin bir göstergesi oldu.
Instituto Lean Management üyelerinin gerçekleştirdiği açılış ve program tanıtımı sonrasında ana konuşmacılardan Consorci Sanitari del Garraf isimli sağlık kuruluşunun CEO’su Dr. Ibanez “Sağlık Kurumlarında Neden Yalın Uygulanmalı” başlıklı bir konuşma yaptı. Dr. Ibanez sağlık kuruluşlarının yalın düşünceyi uygulamasındaki temel rasyonele, çalışmalar sırasında yaşanan aşamalara, alınan mesafelere ve dikkate alınması gereken unsurlara kendi deneyimleri ışığında değindi. Dr. Ibanez yalın çalışmalar sonrasında kliniklerde hasta akışının iletişimi için kullandıkları görsel pano (Şekil 1) gibi uygulama örneklerinin yanı sıra, ameliyathanede elde ettikleri %6’lık verim artışı ile her gün bir fazla cerrahi operasyon yapmaya başladıkları, acil servislerinde hasta bekleme sürelerini % 40-70 oranında azalttıkları, Radyoloji Departmanı verimliliğini % 4-6 artırdıkları gibi somut çıktı örnekleri de paylaştı.

Şekil 1. Garraf Hastanesinde yatan hastaların durumunu takip etmekte kullanılan görsel pano
Dr. Ibanez’in konuşması sonrasında program ana salonda İngilizce (simültane tercüme veya İngilizce sunum), diğer iki salonda ise İspanyolca paralel seanslar ile devam etti.
Ana salondaki konuşmacılardan Barcelona merkezli Hospital Clinic Direktörü Dr. Sanchez, İspanya’daki en dikey konumlanmış ve bu yapıyı değiştirme olanakları olmayan Acil Servislerindeki hastaların %50’sinden fazlasını oluşturan 3. Seviye Triyaj kategorisindeki hastaları gördükleri katta (Şekil 2) yürüttükleri yalın projeyi paylaştı. Hekim ve hemşire takımları oluşturarak 40dk/hasta takt zamanlı bir standart akış oluşturduklarını, bu akışı formlarla (Şekil 3) takip ettiklerini ve hastaların akışını yazılım sistemine entegre ettikleri kontrol monitörü (Şekil 4)  ile izlediklerini ve bu çalışma sonrasında bu katta kapı-doktor muayenesi süresini %44 azalttıklarını, görülmeden giden hasta oranlarını ise %5,9’dan %3,6’ya düşürdüklerini bildirdi.

Şekil 2: Acil servis fiziksel yapısı ve 5 seviyeli triyaj kategorisine göre hasta başvuru oranları. %52,1 ile en fazla hasta başvurusunun olduğu 3. Kategori hastaların görüldüğü katta çalışma yürütülmüş

Şekil 3: Hasta akışının görsel yönetimi için kullanılan “Standart İş” Panosu (Bir hasta için gereken çalışan süresi: 40 dakika, her 40 dakikada hasta yatağına yeni 1 hasta (pembe:hemşire,  mavi: hekim)

Şekil 4: Acil serviste hastanın seyrini tüm çalışanların görebileceği şekilde gösteren hastane bilgi sistemine entegre görsel yönetim monitörü:
 – Birinci dikey sütundaki kırmızılar hedef değerlerin üzerinde bekleyenleri yansıtıyor.
– Sarı yuvarlaklar dahili,  yeşil yuvarlaklar cerrahi aşan hastalarını gösteriyor.
– Hastanın seyrindeki aşama soldan sağa ilerliyor ve hangi aşamada olduğu görselleştirilmiş durumda.
Garraf hastanesi Cerrahi Birim sorumlusu Dr. Perez, klinik süpervizör hemşiresi Irene Vidal ile birlikte gerçekleştirdikleri, “Ameliyathane ve Cerrahi Kliniği: Takım Çalışması ve Verimlilik” başlıklı konuşmalarında ameliyathanelerinde operasyonlar arası hazırlık sürelerini 3 haftalık bir takım çalışması ile 60-75 dk’dan 45 dakikaya indirdiklerini, cerrahi kliniğindeki saat 12.00’ye kadar hasta taburcu etme hedeflerini %70 oranla gerçekleştirdiklerini bildirdiler.
Programın İtalya’daki Siena Eğitim Hastanesi‘nden gelen katılımcıları Caterina Bianciardi ve Giacomo Centin ise hastanelerinde yöneticilere danışmanlık sağlayan Yalın Ofis rehberliğinde 2013 yılından bu yana toplam 118 Yalın iyileştirme projesini gerçekleştirdiklerini, çok önemli somut çıktılar elde ettiklerini ve her yıl Aralık ayında kurum çapında düzenledikleri bir etkinlikle elde ettikleri sonuçları paylaştıklarını bildirdiler. Bu seneki 12 Aralık’ta yapılacak olan Lean Day dışarıdan katılımcılara da açıkmış.

Lean Enterprise Institute, ABD yönetim kurulu üyesi Alice Lee, ise konuşmasında yalın lider haline dönüşmek için gerekli olan temel unsurları, yalında insan ve öğrenmenin önemine değindi. Sağlık sektöründe son yıllarda “geleneksel liderlik”in ötesine geçildiğini ve şeffaf politikalar sayesinde performansın ve yaşanan problemlerin açıkça paylaşımı ile ciddi iyileştirmelerin sağlandığını ifade etti.

Program, Garraf Hastanesi Kalite, Yalın ve Hasta Hizmetleri sorumlusu Rosa Simon, Vall d’Hebron Hastanesi Operasyonlar sorumlusu Toni Campos, Hospital Clinic’den Acil Sorumlu Hemşiresi Montse Suarez ve Garaf Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Servis Şefi Dr. Mateo’nun katıldığı soru cevap oturumu ile devam etti. Katılımcıların yönelttiği yalın dönüşüme ilişkin soruları deneyimleri ışında yanıtlandı.
Programın sonunda Dr. Daniel Jones (LEI,UK) telekonferansla gerçekleştirdiği kapanış konuşmasında  Yalın düşüncenin sağlık sektöründeki hızlı yayılımına dikkat çekti ve sürdürülebilir bir yalın dönüşüm için kritik başarı faktörlerine değindi.