Toplum 5.0 (Üstün Akıllı Toplum)

Yazar: Cezmi Aytekin; Danışman, Yalın Enstitü

İlginç Zamanlarda

Çinliler birine beddua etmek için “İlginç Zamanlarda Yaşayasın” derlermiş. Şu günlerde Çin’de ortaya çıkan birkaç yüz nanometrelik minik varlıklar tüm insanlığı ilginç zamanlarda yaşatıyor. Peki ya kimin bedduasıydı bu kabul olan kısmına girmeyelim…

Konumuz; içinde bulunulan durumun da gösterdiği gibi Üstün Akıllı Toplum (Ultra Smart Society) yani Toplum 5.0

Bir önceki yazımda Japon yaklaşımının yüksek teknolojiyi bir tehdit olarak görmekten daha çok, insanlığın faydası için ancak gelişmiş toplumlar tarafından kullanılabilecek ve topluma hizmeti için üretilen bir şey olarak görüldüğünden bahsetmiştim.

Nedir Bu Nesnelerin İnterneti (IOT)?

En temel bir nesnelerin interneti sistemi aşağıdaki 3 unsurun bir araya gelmesiyle çalışıyor.

Sensörler Çok Çeşitlendi ve Ucuzladı

Yön, yer değişimi, ölçü, açı, basınç, stres, gerilim, tork, ağırlık, akış, hız, ivme, titreşim, sıcaklık, nem, manyetizma, ışık, ses vb pek çok objektifi ölçen sensörler teknolojik olarak gelişmesinin yanı sıra oldukça ucuzladı.

2. Veri Transfer Hızı Çok Hızlı Artıyor

Önceki asrın başlarında yüzyıllardır çok küçük adımlar atan insanoğlu aslında kuantum fiziğinin keşfi ile

birlikte birden aşırı hızlandı ve teknolojiye bağlı devrimler ardı ardına gelmeye başladı. At üstünde gittiğimiz yüzyılların ardından cep telefonu icat edildikten sadece çeyrek asır sonra 5G teknolojisi devreye girmeye başladı. 2,4 KB/s olan veri hızı çok kısa sürede 1 milyon KB/s üzerine çıktı.

3. Basit Bilgisayarlar Çok Ucuzladı

Sensörlerin topladığı ve 5G gibi bir teknoloji ile çok hızlı iletilen verinin çok ucuza ve çok mili saniye altında işlenmesi için kullanılan bilgisayarlar da oldukça ucuz ve küçük hale geldi (5-30 $)

Tüm bu gelişmelerle; imalattan sağlığa, tarımdan güvenliğe pek çok alanda nesnelerin interneti kullanılmaya başlandı. Nesnelerin İnternetini oluşturan parçalar legolar gibi birleşerek insanların hizmetine sunulabiliyor. Japonlar, bu parçaların kullanımına, sağlıktan ulaşıma alışverişe ev konforuna kadar düşünülmüş akıllı şehirlerin imarı ile çoktan girişmişlerdi.

Büyük bir tarlada ürün yetiştirmek dahi bu basit sistemlerin bütünleşmiş olarak kullanıldığı dronlarla gübreleyerek, su ihtiyacını belirleyerek, analiz verisi toplayarak, ilaçlayarak mümkün olmaya başladı.

Toplum 5.0 (Üstün Akıllı Toplum) bu teknolojileri bütünleşik olarak kullanabilen, bu kadar çok veri kaynağını yönetebilen dahası bu teknolojileri üretebilen bir toplumdur.

Bu durumun örneğini aslında yaşadığımız şu günlerde çok daha iyi anlayabiliyoruz. Teknolojik olarak gelişmiş Asya ülkelerinde, yaşamakta olduğumuz salgını engellemek için toplumun itaatkâr davranışının ötesinde teknoloji kullanılarak hasta olan kişinin cep telefonu sinyal izinden takibi yapılıp kiminle temas etmiş olabileceği verisine dahi ulaşıldı. Ayrıca hasta olan insanların harita üzerindeki konumlarını göstererek, hasta olmayan diğer insanların temastan kaçınmasını sağlamak için nerelerde daha dikkatli olunması gerektiğini de görmeleri sağlanabildi.

Toplum 5.0 sadece bu teknolojiyi kullanmaktan geçmiyor. Üretici de olabilmemiz son derece önemli. Aşağıdaki tabloda 2016 ve 2020 yılı için bu aygıtların pazar büyüklüğü rakamları yer almaktadır. GE firması tarafından yapılan bir çalışmada toplam gelecek dünya GSYH(GDP)’sinin %46’sının, başka bir ifade ile, yıllık 32 trilyon $ gibi bir pazarın, Nesnelerin İnterneti (IOT) donanım ve yazılımları tarafından oluşturulacağı ilan edilmiştir.

Türkiye’nin ne yapacağı konusunda hızlı bir karar vermemiz ve bu yolda daha hızlı hareket etmemiz gerekiyor.

Üstelik sadece kullanıcı olmaktan çıkmamız, donanım ve yazılım üretim konusunda eğitilmiş insanımızın ve girişimcimizin sayısını arttırmamız gerekiyor. Küreselleşmenin sonunun geldiği şu günlerde bu konuya çok ciddi devlet desteği ile şirketlerin, eğitimcilerin ve devletin çok fazla odaklanması gerekiyor.

Pek çok üründe kendi kendine yetebilen bir ülke olmayı, çok basit bir ürün olarak görülebilecek bir cerrahi maskenin yokluğunda, en gelişmiş ülkeler dahi test etmiş olmadılar mı?

Taiichi Ohno; herhangi bir problem çıktığında bizim şirketimizde çözümü en kısa sürede bulabilme konusunda sessiz bir mutabakata varmış gibidir tüm çalışanlarımız der.

Dilerim yaşadığımız bu ilginç zamanlar toplumsal olarak bize bir uyanış vesilesi olur. En batıdaki Asyalı, en doğudaki Avrupalı olarak ülkemizin insanlarının geleceği için birlik olma ve daha iyisini (çevreyi ve diğer canlıları da düşünerek) birlikte yapma konusunda bir motivasyon sağlar…

Bir sonraki yazımda IOT’nin endüstri için olanını kullanarak yapılması amaçlanan IIOT (Industrial Internet Of Things) Endüstriyel Nesnelerin İnterneti) ile Akıllı Fabrikalar konusunda yazmayı umuyorum…