Mentorluk ve Koçluk Konusu

Mentorluk ve koçluk konusu, özellikle iş hayatında, giderek önemi ve yararı daha iyi anlaşılan ve uygulanan bir hale gelmektedir. Gelişmiş ülkelerde çok yaygın olarak uygulanan bu değerli hizmetin ülkemizde de giderek yaygınlaşmakta olduğunu görüyor, ancak, özellikle işletme yönetimi alanında hala kat edilecek epeyce mesafe olduğunu da biliyoruz. Şirketlerin üst yönetim pozisyonundaki yöneticiler için, belli konularda kendilerinden daha deneyimli ve ehil kişilerden destek almaları, onların kendilerine farklı bakış açıları ve yorumlar getirerek konulara ve sorunlara daha geniş ve sorgulayıcı bir perspektiften yaklaşmalarını sağlamaları, çok değerli bir imkân sunmaktadır.

Burada yanlış anlaşılmaması gereken önemli nokta, işletme mentoru veya koçunun doğrudan kendi deneyimlerine dayanarak hizmet alan yöneticiye kendi doğru bildiği yolu göstermesinden değil, izlenecek yolu birlikte belirleyecekleri bir yol arkadaşlığından bahsediyor olmamız. Diğer bir deyişle, şirket yönetiminin rolü gereği alması gereken karar ve sorumluluğun yine kendisine ait olacağı, ancak deneyimli bir yol arkadaşından alacağı destekle bu süreci daha sağlıklı ve önyargısız uygulama imkânı elde etmesidir. Elbette burada en önemli ve gerekli olan faktör, karşılıklı güven ve şeffaflıktır. Zira böyle bir ilişkinin sağlıklı ve sürekli olabilmesi için, konuların ve görüşlerin açıkça dile getirilmesi ve tarafların onayı olmadan ilişkinin dışında kalan kişilerle paylaşılmamasıdır. İşletme mentorluğu ve koçluğu, doğası gereği, daha ziyade dinlemeyi ve sorgulamak yoluyla farklı bakış açılarını ve yorumları gündeme getirmeyi amaçlar. Bu bakımdan da, mentor veya koçun deneyimli ve yetkin olmasının yanı sıra güvenilir olması son derece önemlidir.

Şirket yöneticileri, yönetim kademelerinde yükseldikçe, bir yandan sorumlulukları ve aldıkları kararların etkileri artarken, diğer yandan da giderek kendilerini daha yalnız ve kararlarını daha kendi başlarına alma durumunda hissedebilirler. Her ne kadar modern yönetim yaklaşımında kararlar bir alt seviyede alınır ve bir üst seviyede onaylanır diye bir anlayış olsa da, sonuç olarak alınan kararlar, bu doğrultudaki uygulamalar ve elde edilen sonuçlar birinci derecede üst yönetimin sorumluluğundadır. Özellikle zor dönemlerde ve hızlı değişim/dönüşüm gerektiren durumlarda, kararların ve uygulamaların gecikmeden ve doğru yönde alınması ve uygulanması hayati önem taşır. Bu zorlu süreci, işletme mentor veya koçunun desteğiyle, konuyu çok yönlü ve sağlıklı yorumlayarak, kaynak ve yetkinliklerini en verimli şekilde değerlendirerek (ve geliştirerek), ve geçmiş deneyimleri başarılı uygulamaları dikkate alarak, etkin ve başarılı bir şekilde yönetebilmek, şirket yönetiminin hedeflerine ulaşmasında hayati önem ve değer taşır.

Yukarıda ana hatlarıyla değinilen işletme mentorluğu ve koçluğu desteği, işletmelerin ve özellikle üst yönetim kademelerinin bu hizmetin sağladığı imkân ve yöntemleri kullanmak suretiyle, özellikle içinde bulunduğumuz VUCA (Volatile – Şiddetli Değişken, Uncertain – Belirsiz, Complex – Karmaşık, Ambiguous – Muğlak) ortamda daha sağlıklı ve sürdürülebilir adımlarla ilerlemesine yardımcı olabilir.

Murat Selek  

Yalın Enstitü Yönetim Kurulu Üyesi

İşletme ve Yönetim Mentoru

Strateji Takım Lideri