Brezilya yalın üretimde en önde giden ülkelerden biri

Yalın Enstitü Derneği Başkanı Yalçın İpbüken, ‘Yalın üretim ve yönetim felsefesinin temel amacı gerçek müşterinin istediği ürünü istediği zaman ve miktarda eksisksiz sunmaya dayanmaktadır. Günümüzde bunu uygulayan başarılı örnekler o kadar çoktur ki saymakla bitmez’ diyor.
2002 yılında kurulan Yalın Enstitü Derneği Başkanı Yalçın İpbüken, operasyonel mükemellik ve yaratıcılık bir arada yönetildiği takdirde sürdürülebilir başarıyı elde etmenin mümkün olduğunu söylüyor. İpbüken Yalın Düşünce’nin temelini ve Türkiye’deki uygulamalarını DÜNYA’ya değerlendirdi.

Yalın Enstitü Derneği ne zaman kuruldu? Faaliyetleriniz neler?

Yalın Enstitü Derneği 2002 yılındakuruldu, fakat kuruluş hikayesi 1993 yılına kadar geriye gidiyor. Bahsedilen tarihlerde Koç Holding Merkezi’nde Koç 2000 Müşteri ve Kalite Odaklı Yönetim çalışmalarına başlamıştık. 1991 yılında başlattığımız Koç 2000 çalışmaları ile amaçlanan yaklaşık 100 civarındaki bütün Koç şirketleri, tedarikçileri ve bayileri 1.1.1996 yılında başlayacak Avrupa Gümrük Birliği Rekabeti’ne hazır hale getirmekti. Yaptığımız araştırma ve çalışmalar sırasında bir MIT Uluslararası Motorlu Araçlar araştırması sonuçlarını açıklayan ‘Dünyayı Değiştiren Makina’ kitabından büyük miktarlarda satın aldık ve Koç Topluluğu Üst Kademe Yöneticileri ile bu kitabı paylaştık. James Womack ve Daniel Jones’un birlikte yazdıkları bu kitapta dünya motorlu araçlar endüstrisinin rekabetçiliği araştırlımakta, kapsamlı istatistiklerle desteklenen kitapta bir Japon otomobil üreticisi her göstergede ön planda çıkmakta idi. Bu kitap ve onun dayandığı araştırmanın finansmanını büyük otomobil üreticileri yaptığı için bu önden giden Japon firmasının adı yerine ‘bir yalın şirket’ sözcüğü kullanılıyordu. İşte bu tarihten, bu kitaptan itibaren Yalın sözcüğü litarütümüze girmiş oldu. Kitabın Türçesinde de ‘yalın’ sözcüğü kullanıldı. Dünyayı Değiştiren Makine kitabında sözü geçen Japon üreticinin Toyota olduğunu sonradan öğrendik. Yalın Düşünce kitabından Toyota üretim sistemi kapsamlı bir şekilde tanıtılıyordu. Biz tüm çalışmalarımızı Toyota üretim ve yönetim sistemi üzerine konumlandırdık. 1993 yılından bu yana her gün Yalın / Toyota Üretim Sistemini araştırıyor, yorumluyor ve uyguluyoruz.

Yalın Düşünce’yi nasıl tanımlıyorsunuz? Temel hedefleri nelerdir?

Yalın Düşünce, insaların ihtiyaçlarını çok iyi anlayarak onların gerçek ihtiyaçlarına en uygun ürünleri en kısa zamanda ve ilk defada doğru olarak tasarlamaktan, tanıtımına, sipraişten teslimata kadar geçen sürenin en kısa indirilip, hatasız ve zahmetsiz üretmeyi, teslimi mümkün kılan bir liderlik, sistem ve insan odaklı çalışmanın sürdürüldüğü, maliyetlerin fevkalade dikkatle yönetildiği, günümüzde en gelişmiş üretim ve yönetim sistemidir. Yalın Düşünce, işlerin yönetimlerini bir taraftan standartlar üzerine inşa ederken ve operasyonel mükemmelliği hedeflerken diğer yandan da yaratıcılığı sistematik olarak oluşturmaktadır. Operasyonel mükemmellik ve yaratıcılık bir arada yönetildiği takdirde sürsürülebilir başarıyı elde etmek mümkün olabilmektedir.

Özellikle ekonomik durgunluk zamanlarında yalın yönetim felsefesinin sağladığı başlıca yararlar nelerdir?

Yalın Üretim ve Yönetim felsefesinin temel amacı gerçek müşterinin istediği ürünü istediği zaman ve miktarda eksiksiz sunmaya dayanmaktadır. Özellikle planlamanın mümkün olmadığı günümüzde sürdürülebilir başarı; gerçek müşteriyi iyi tanımayı, mşterinin gerçekten istediği ürün ve hizmeti zamanında ve hatasız teslim etmeyi gerekli kılmaktadır. Tam zamamında üretim, beraberinde tam zamnında tedariki de gerekli kılmaktadır. Zamanından önce ve fazla miktarlarda ham ve yarı mamülleri temin etmemeyi gerektirmektedir. Bu ister istemez daha başarılı tedarik sisitemini de zorunlu kılmaktadır. İlk seferde doğru kalitede üretmek de maliyetleri en alta indirebilmektedir. Zamanımızda en önemli özellik en kısa zamanda küçük sipraişleri bekletmeden ve karlı olarak üretip sunmayı gerekli kılmaktadır. Durgunluk zamanlarında bu şekilde çalışan firmalar ilk sipraişleri alabilmekte, arta kalanlar daha geç kalanlara gitmektedir.

Türkiye ve dünyadan başarılı örnekler verebilir misiniz?

Günümüzde başarılı örnekler o kadar çoktur ki saymakla bitmez. Ancak Almanya’da Bosch, Siemens, Mercedes-Benz, Porshe, Volkswagen hemen gösterebileceğim örnekler. ABD’de General Electric, General Motors, Ford, Fiat-Chrysler, Boeing, Coca Cola, Starbucks, Prat-witney vb. Yalın Şirket uygulamalarını başarı ile uygulayan şirketler arasında. Brezilya yalın üretim ve şirket uygulamalarında en önde giden ülkelerden birisi. Brezilya Yalın Enstitü’sü, Türkiye Yalın Enstitü’sü ile birlikte 18 ülke Yalın Enstitü’lerinden en önde gidenler arasında.
Didem Eryar Ünlü
Dünya Gazetesi – Bursa
16/07/2012