Yalın düşünce ile 2002 yılında tanıştım ve bu düşünceyi Türkiye’yi getiren Yalçın İpbüken’in kurduğu Yalın Enstitü’nün o gün üyesi oldum.

Yalın düşünce, üretim ve yönetim sisteminin enstitü kurulduktan sonra ilk toplantıları, sanayideki ilk uygulamaları bu kentte yapıldı. Bunun hayata geçmesinde nacizane bendenizin de çorbadaki tuz kadar katkısı oldu.

Günümüzde İSO 500 içindeki 108 şirket bu model ile üretmeye ve şirketini büyütmeye devam ediyor.

Bu müşterinin istediği üründe, istediği hizmette; o ürün veya hizmete katma değer yaratmayan her şeyin israf kabul edilip, sistemin dışına çıkartıldığı anlayış maalesef israfın en büyük olduğu yerlerden biri olan kamuda ilgi görmedi.

Kamuda en ciddi adımı 2020 yılında Alinur Aktaş liderliğinde Bursa Büyükşehir Belediyesi attı. Aktaş’ın liderliğinde Genel Sekreter Ulaş Akhan, Strateji Geliştirme ve Yalın Yönetim Daire Başkanı Alper Bayrak sorumluluğunda yürütülen çalışmalar meyvelerini vermeye başladı.

YALIN BURSA BÜYÜKŞEHİRE NELER KAZANDIRDI?

Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin başkan Alinur Aktaş liderliğinde sürdürdüğü çalışmalar sonundaki kazanımlar şunlar oldu:

“Akaryakıt verimliliği yüzde 5 arttı. İhtiyaç duyulan fazla mesai miktarı yüzde 17 ve ihtiyaç duyulan kiralık araç miktarı da yüzde 16 azaldı. Araçların tamir ya da bakım için bekleme süreleri yüzde 17 azalırken, tüm bakım onarım maliyetleri yüzde 42 düştü. Çağrı bekleme süreleri yüzde 65 oranında iyileştirildi.

Binalarda ihtiyaç duyulan temizlik personeli sayısı yüzde 37 azalırken, buna karşın memnuniyet oranı yüzde 12 arttı. Ambar stok miktarları üçte bir oranında azaldı. Cenaze nakil hizmeti kapasitesi yüzde 84 arttı. Buna karşın cenaze nakil hizmetinde yıllık maliyet yüzde 18 azaldı. Toplam elektrik tüketiminde de yüzde 2’lik azalma sağlandı.

Bursa Büyükşehir Belediyesi’nde yalın belediyecilik uygulamalarıyla toplamda 196 milyon TL’lik tasarruf sağlandı ve elde edilen kaynak yine Bursalılar için hizmete dönüştü.”

AKTAŞ NELER SÖYLEDİ?

Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin iki yıl önce başlattığı Yalın Belediyecilik yönetim modelinde alınan mesafe, düzenlenen toplantıda kamuoyu ile paylaşıldı. Büyükşehir Belediyesi’nin farklı birimlerinde çalışan personelin, birimlerindeki yalın uygulamaları anlattığı toplantıda konuşan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş şunları söyledi:

“Belediyecilik doğumdan ölüme kadar hayatın her alanına temas eden, ihtiyaçların sonsuz ancak eldeki kaynakların sınırlı olduğu bir alan. Vatandaş memnuniyetini artırırken, diğer taraftan tasarruf yoluyla kaynak üretme anlamında radikal uygulama olarak Türkiye’deki belediyeler arasında ilk defa yalın belediyecilik sistemine geçtik. Bu alanda ülkemizde bir ilki gerçekleştirip, liderlik yaptık. Bu süreç dönemlik değil, sürekli iyileştirme var ve devamlı takip edilmesi gereken bir süreç. Dolayısıyla bunun kurum kültürü haline dönüşmesi gerekiyor. Bu kentte ne yaptığımız kadar nasıl yaptığımız da çok önemli. Farklı lokasyonlarda, karmaşık işlerde çok sayıda personel ve 600’e yakın şantiyemiz var. Yani bu karmaşayı yönetmek de ciddi zaman ve maliyet gerektiriyor. Aynı zamanda hizmet sunduğumuz herkesi de memnun ve mutlu etmek gibi temel vazifemiz var.

Tabii buna direnç gösterenler de olabiliyor. Böyle gelmiş böyle gider mantığı gibi, maalesef kamuda da özel sektörde de çok ama çok sıkıntılı mantık var. Bunu değiştirmek lazım. Değişim ve dönüşüm, hayatın kaçınılmaz gerçeği. İnancımıza ve kültürümüze göre ‘iki günü bir olan ziyandadır’. Kullandığımız kaynaklarda tüyü bitmemiş yetimin hakkı var. Bunu 7 gün 24 saat, 365 gün sürdürebilir hale getirip, tıkır tıkır bir makine gibi çalışan sisteme dönüşmek gibi derdimiz var.

Bursa ölçeğinde kaynakları en verimli şekilde kullanıp, bu güzel şehrin hizmetine sunmanın derdindeyiz. Hep beraber bu kadim şehre sahip çıkmak, geliştirmek gibi bir zorunluluğumuz var. Ama her şeyden öte bize miras kalan bu güzel şehri daha güzel şekilde geleceğe bırakmak, en büyük mutluluğumuz ve sorumluluğumuz olacaktır.”

Başkan Aktaş, konuşmasının sonunda yalın belediyecilik sisteminin bizzat içinde olan tüm personele teşekkür etti.

İPBÜKEN NE DEDİ?

Toplantıda bulunan Yalın Enstitü Başkanı Yalçın İpbüken, toplantı ve öncesinde bilgi aldığı Bursa Büyükşehir Belediyesi’ndeki yalın uygulamalarla ilgili şu değerlendirmeleri yaptı:

“Bu paylaşım toplantısı kanaatlerimi daha da kuvvetlendirdi. Yani verdiğim dosyanın içerisinde abartısız olarak burada yapılan faaliyetin dünya standartlarında ve ölçeğinde olduğunu söylüyordum. Şimdi eminim.

Yani elimde göstergeler vardı, örnekler vardı, kanaatler vardı. Şimdi gördüğüm, değişikliklerden sonra burada hakikaten çok örnek şeyler oluyor. Belediyecilik doğumdan ölüme kadar insana hizmeti esas alan bir organizasyon. Bu klasik ve tipik kamu sektörü değil. 21. yüzyılın karışık ortamı içerisinde ‘insanın yalnızlıklarını gidermek bakımından’ belediyeciliğin ülkemiz ve dünya ortamında önemi her geçen gün artıyor.

Yalın yönetimle ilgili birçok paylaşım toplantısına gidiyorum. Gördüğüm en iyi yerlerden biri burası. O yüzden farkına varın ve daha iyisini yapın.”

SON SÖZ

Ben Başkan Aktaş ve çalışma arkadaşlarına başarılar diliyorum. 20 yılı aşkın bir süredir bu konuların içinde olan bir kişi olarak beklemediğim ve çok başarılı bir sunumla karşılaştığımı da ifade etmek istiyorum.