Uludağ Üniversitesi, Türkiye’de bir ilke imza atarak Tıp Fakültesi Hastanesinde “yalın sağlık hizmeti”yle tanıştı. Yaklaşık altı ay önce, yalın üretim kavramının yaratıcısı Dr. James Womack’ın bir konferans verip başarı dilekleriyle başlayan Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Yalın Sağlık Hizmeti” serüveni, ARUAM’daki pilot uygulamayla ilk sonuçlarını aldı.
Uludağ Üniversitesi Rektör Danışmanı Prof. Dr. Ayberk Kurt, şu anda UÜ Tıp ve Mühendislik Fakültesinden öğretim üyelerinin Türkiye’de sağlık sektöründe yalın uygulamanın kullanımına yönelik ilk bilimsel araştırmayı yürüttüklerini, Kükürtlü’de hizmet veren Atatürk Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi’ndeki (ARUAM) pilot uygulamadan da başarılı sonuçlar aldıklarını bildirdi.
Uludağ Üniversitesi II. Bilgilendirme ve Ar-Ge Günleri’nde, “Yalın Düşünce ve Uygulamaları” konulu panelde, “Çoğu Azla Yapmak” adı verilen projeyle başlatılan ve ARUAM’da pilot uygulaması yapılan çalışmanın sonuçları paylaşıldı. Projeye başlanırken duyduğu heyecanı “Hayatımın projesi… Ben bugünü görmek için beş yıldır çalışıyordum” diye dile getiren Yalın Enstitü Derneği Başkanı Yalçın İpbüken’in de konuşmacı olduğu panelde, ARUAM’ın yalın dönüşüm sürecini Rektör Danışmanı Prof. Dr. Erdal Emel anlattı.
UÜ Tıp Fakültesi Atatürk Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Merih Yurtkuran, Sema Gençosmanoğlu, Gülnazik Sarpdere ile UÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Erdal Emel, Araş. Gör. Alkın Yurtkuran ve Duygu Özdemir’den oluşan proje ekibi adına konuşan Prof. Dr. Emel, yalın dönüşüm sonucunda israfın azaldığını ve ARUAM gelirlerinin arttığını vurguladı. Prof. Dr. Emel, teşhis ve tedavi süreçlerinde verilen hizmetin niteliğinin yükseldiğini, hastaların da bundan çok memnun kaldıklarını kaydetti.
ÜNİVERSİTE HASTANELERİNE ÖRNEK
Bu çalışmanın, sağlık sektöründe yalının daha önce uygulanmamış bir alanı olan üniversite hastanesinde yapılmış olmasının ayrı bir önemi olduğunu ifade eden Prof. Dr. Erdal Emel, gelecek çalışmalarda üniversite hastanelerinin farklı bölümlerinde de benzer iyileştirme uygulamalarının yapılabileceğini vurguladı.
Prof. Dr. Erdal Emel, uygulama hakkında şu bilgileri verdi:
“Bu çalışmada üniversite hastanesinin faturalandırma süreci ve hasta tedavi süreçleri yalın yöntemler ile iyileştirilmeye çalışılmıştır. Faturalandırma sürecinde israfa neden olan değer katmayan faaliyetler saptanmış ve çalışma öncesinde bu faaliyetler nedeniyle süreç ortalama 60 ile 75 gün sürmekte iken, bu süre çalışma sonrasında 8 ile 14 güne düşürülmüştür. Böylece katma değer yaratmayan faaliyetler ortalama 68 günden 11 güne indirilmiş ve ortalama 57 günlük kazanç sağlanmıştır. Yapılan çalışma sonrası değer akış haritası doğrultusunda görev tanımları değiştirilerek hastane çalışanlarının üzerindeki değer katmayan işlem yükü kaldırılmış ve değer katan faaliyetler ile güncellenmiştir. Süreçteki mevcut hataların kök nedenleri tespit edilerek hataların kaynağına inilmiştir. Hataların bir daha oluşmaması için hatasızlaştırma aracılığıyla kalite kaynağında sağlanmıştır. Hatasızlaştırma adımı sonucunda SGK kesinti yüzdesinde ciddi düşüş sağlanmıştır. Kasım 2011’de yüzde 10,68 olan SGK kesinti yüzdesi, çalışma sonrasında yüzde 0-1,5 seviyesine düşürülmüştür. Çalışmanın her adımında sürekli iyileştirme çerçevesinde çeşitli konularda kaizen’ler yapılarak kalıcı başarı elde edilmeye çalışılmıştır.”
Hasta tedavi süreçlerinde ise oluşturulan süreç akış diyagramları üzerinde kaizen çalışmaları yapılarak mevcut olan sorunların iyileştirildiğini, hasta memnuniyet anketleri ile yapılan kaizen’ler sonrası hastaların algıladıkları iyileşmeleri ortaya koyduklarını dile getiren Prof. Dr. Emel, şöyle devam etti:
“Poliklinik hastasında muayene ve tetkik işlemleri yeterliliği ve verilen bilginin yeterliliği yüzdeleri artmıştır. Ayaktan hidroterapi hastasında bilgi işlemdeki kayıt işlemleri sonrasında tedaviye başlayana kadar 30 dakikadan fazla bekleyenlerin yüzdesi azalmıştır. Yatan hastada ise bilgi işlemdeki kayıt işlemleri sonrasında tedaviye başlayana kadar 30 dakikadan fazla bekleyenlerin yüzdesi azalmış ve tedaviden yararlanma sorusuna tam ve kısmen iyileştim cevaplarını verenlerin yüzdesi artmıştır.”
Prof. Dr. Emel, yalın yöntemlerin hastanelerde başarıyla uygulanmaya başlanması halinde hastanelerin gelişerek daha verimli hizmet veren kurumlar haline geleceklerini belirterek, “Ülkemizde yalın yöntemlerin sağlık sektöründeki uygulamaları henüz yaygınlaşmamıştır. Bu çalışma yalın hastane uygulamalarının ülkemizde geniş alanlara yayılmasına katkıda bulunması açısından önemlidir” dedi.

 
(UÜ Rektörlük Basın Bürosu)