Geçenlerde bir şirkete ait olan, aynı şehirde bulunan ve Yalın Düşünce’yi özümsemeye çalışan iki tesisi ziyaret etme fırsatım oldu. İlkinde yüksek seviyede teknik bilgi, yönetim davranışlarındaki değişikleri de kapsayan net bir dönüşüm planlaması ve enerjik bir yapı gözlemledim. İkinci yerde ise, kısıtlı düzeyde teknik bilgiye sahip olunduğunu, davranışlarda yapılması gereken değişimlere sahip olmayan yönetim anlayışının varlığını ve etkili bir dönüşüm planlamasının olmadığını gördüm. Belirtmek isterim ki, her iki tesisin de yıllık planlamasının en üst sırasında Yalın Dönüşüm yer almaktadır.
Bu, yokoten noksanlığından doğan net bir vakadır. Toyota’nın kullandığı yokoten terimi, tüm organizasyonda bilginin yatay transferi anlamına gelmektedir. Her iki tesis arasında bir kaç mil olmasına ve her iki yerinde aynı üst yönetime rapor vermesine rağmen, gelişim gösteren tesis her nasılsa bu dönüşüm esnasında edindiği deneyimleri diğer tesisle paylaşmamıştır. Bu yüzden geride kalan tesis nasıl öğrenmesi gerektiği konusunda bihaberdir.
Yokoten’deki önemli nokta, bilgilerin edinildiği kuruluşlarda, orada çalışan bir kişiye bilgilerin bir yerde biriktirilmesi sorumluluğunun verilmesidir (Yalın uygulamalarında kullanan A3 Raporlama bu amaç doğrultusunda çok uygun olabilir). Hatta bu kişiler gerekli durumlarda bu bilgilerin diğerleriyle paylaşılmasından da sorumludurlar. Aynı zamanda organizasyonun farklı yerlerinde bulunan yöneticiler en çok öğrenimin yatay anlamda olduğunu anlamaları gerekmektedir. Bu yüzden “gidip görmeleri” ve “neden?” diye sormaları gerekmektedir. Gemba’da bizzat bulunup gözlem yapmak her zaman en iyi öğrenme tekniğidir.
En başından itibaren, LEI (Lean Enterprise Institute)’un yokoten için bir güç olmasını istedim. Aradaki fark, bizim organizasyonlar arasında bilgi transferini yapmamızdır. Bunu yapmak için Yalın ile ilgili bilgileri yazıya döküyoruz ve yayınlar, seminerler, çalıştaylar ve uygulama projeleri aracılığıyla paylaşıyoruz. Pratik anlamında, Amerika’da etkili olarak bunu LEI olarak biz yapabiliyorduk. Daha sonra, LEI’nın bu çabasını öğrenmek isteyen herkesle paylaşmamızın gerektiğinin farkına vardım.
İyi ki, son on yıl içerisinde küresel yokoten’in oluşması adına 13 farklı ülkeden yalın liderler ortaya çıktı ve şu an Brezilya’da, Meksika’da, İspanya’da, Fransa’da, Hollanda’da, İngiltere’de, Danimarka’da, Almanya’da, Polonya’da, Hindistan’da, Çin’de, Türkiye’de ve Avustralya’da Yalın Enstitüler bulunmaktadır. Dahası, birçok farklı ülkelerdeki liderler yeni enstitülerin açılması konusunda istekli olduklarını dile getirmektedirler.
Yalın Düşünce’deki bu ilgi patlaması tek başıma altından kalkamayacağım bir hal almaya başlamıştı ve yatay anlamda koordinasyon ile bilginin paylaşılması adına bir şeylerin yapılmasının gerekli olduğu kanaatine vardım. Bu günden itibaren, www.leanglobal.org adresinden ulaşabileceğiniz, kâr amacı gütmeyen Yalın Küresel Ağ (Lean Global Network) devreye girdi.
İnternet gibi görselliği çok yüksek olan bir araç, asla gemba’ya gitmenin yerini tutamaz. Ayrıca Yalın Enstitüler, duruma göre, etkili bir öğrenim tekniği olmayabilir. Fakat yöneticilerin neyi öğrenmeleri gerektikleri konusunda akıl danışmaları gerekebilir ya da gidip durumu yerinde görüp neden sorusunu sorabilecekleri gemba’ların, anavatanlarında veya diğer ülkelerde nerede olduğunu bulma konusunda yardıma ihtiyaç duyabilirler. Bu rehberliği sağlamak, Yalın Küresel Ağ’daki tüm organizasyonların önceliklerinde en üst sırada yer almaktadır. Umarım bugün www.leanglobal.org adresini ziyaret eder, size sunduğumuz imkânları incelersiniz.
Saygılarımla,
James P. Womack