Blog

Senaryo İle Planlama

Genel Yazılar

Senaryo İle Planlama

Belirsizliğin yüksek olduğu dönemlerde gerek stratejik planlama, gerekse bütçe çalışmalarını gerçekleştirenlerin işleri güçleşiyor.  Geçtiğimiz sene birçok şirket yıllık bütçeler yerine üçer aylık bütçelerle çalışmayı tercih etti.  Birçok şirket ise duyarlılık analizleriyle belirsizliklerin etkilerini belirlemekle yetiniyor.  Duyarlılık analizleri piyasadaki küçük değişikliklerin gelir gider tablosu ve bilançoya nasıl etki yapacağını belirlemek için kullanılabilinir.  Ancak, belirsizliklerin yüksek olduğu ortamlarda sadece marjinal değişimler değil, farklı gerçekleşmeler karşısında atılması gereken adımlardaki değişimlerin de değerlendirilmesi gerekir.  Örneğin, kur tahminlerindeki küçük yanılmaların sonuçları duyarlılık analizi ile tespit edilebilmesine rağmen, %50 oranında bir devalüasyon karşısında alınması gerekecek tedbirlerin çok farklı olması gerekeceği için senaryo çalışmaları daha doğru olur.

Gerek geleceğin, gerekse mevcut ve potansiyel rakiplerin davranışlarındaki belirsizlikler stratejik planlamayı güçleştirir.   Bu açıdan birçok kurum değişmez bir stratejik plan yerine stratejik düşünceyi “senaryo analizleri” şeklinde gerçekleştiriyor.  İlk kez II. Dünya Savaşı’ndan sonra düşünce merkezi RAND Corp.’ta gelecek planlamasında “senaryo analizleri”nin kullanılmaya başlandığı biliniyor. 

Senaryolar aracılığıyla, stratejik planlama yaratıcılığı teşvik eder.  Kurumlarda stratejik planlamayı gerçekleştiren ekipler genellikle işle ilgili benzer bir zihinsel modele sahiptir.  Genellikle strateji üretme sürecine katılacak kadar önemli! bir pozisyona gelmek için kurumda uzun  zaman çalışmış olmak beklenir.  Ancak, uzun zaman aynı ortamda bulunanların benzer deneyim birikimine sahip olmaları aralarındaki düşünsel farklılıkları da azaltır.  Bu nedenle bazı kurumlar strateji geliştirme sürecine dışarıdan ve/veya kuruma yeni katılan farklı deneyimlere sahip kişileri de dahil ederler.   Senaryo analizi gerek kişisel düşünce farklılıklarının, gerekse gelecek ile ilgili belirsizliklerin modellenmesine fırsat tanıması nedeniyle yaratıcılığı teşvik eder.

Senaryo analizi aynı zamanda benimsenen stratejilerin değişik gelecek senaryoları karşısındaki esneklikleri ve dayanıklıklarının da test edilmesini sağlar.  Böylelikle stratejilerin kırılma noktaları ile ilgili göstergelerin belirlenmesi ve takip edilmeleri kolaylaşır.  Ayrıca belirlenen stratejilerle ilgili risklerin azaltılması için kaynak planlamasına da olanak tanınır.

Senaryo analizi alternatif planların da esas plana yakın düzeyde hazırlanmasına yardımcı olur.  Böylelikle, kurumun değişen şartlar karşısında  adaptasyon hızı artar.  Geleceğin belirsizliğine karşı hazırlık için değişen şartlar karşısında atılacak adımların belirlenmesi, stratejik düşüncenin zenginliğini artırır.

Senaryo analizi kurumsal öğrenme sürecini de hızlandırır.   Farklı gelecek senaryolarında kurumun kuvvetli ve zayıf yönlerinin ve kurumun karşılaşacağı fırsat ve tehditlerin belirlenmesi, bazı deneyimlerin yaşayarak öğrenme maliyetine katlanmadan kazanılmasına yarar.

Senaryo planlama sürecinde geliştirilen ve analiz edilen senaryolar, mevcut durumu matematiksel modeller ile ileriye taşıyan klasik tahmin ve pazar araştırmalarından farklı şekilde, değişik alternatifleri göz önüne sererler. Böylelikle, uyarı sinyallerinin farkına vararak ve senaryoların altında yatan gerçekler açığa çıkarılarak; süprizler önlenebilir, değişimlere ve şoklara daha kolay adapte olunarak, daha etkin şekilde davranılabilir. Senaryo planlamadan beklenen sonuç, çalışanların gelecek hakkında sürekli olarak düşünmelerini ve görüş alışverişinde bulunmalarını sağlamaktır.

Günümüzde şirketler, büyük yada küçük olsunlar, çalışanlarını stratejilerinin ve geleceklerinin oluşturulması çalışmalarına daha çok dahil etmek istemekte, senaryolar da bu çabalar için önemli araçlar haline gelmektedirler. Bununla birlikte, farklı ihtimallere göre verilebilecek kararların önceden test edilmesi şirketlere önemli rekabetçi üstünlükler sağlayacaktır.

Bu nedenlerle stratejik planlamada senaryo kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşıyor.  Çünkü, stratejik manada fikri hazırlığı olanlar olayları takip etmek ve onlara tepki vermek yerine, onları yönlendirme fırsatını kazanıyorlar.  Gelecekte başarılı olmanın yolu geleceği hazırlamaktan geçiyor. 

Dr. Yılmaz ARGÜDEN

Yorum Yaz

Apple Servisi Beylikdüzü Apple Servisi