Bu soruyu bana soran yöneticiyi ve çalıştığı şirketi düşündüğümde, Mavi Okyanus uygulamasında metot hatası yapacakları ihtimalini vermedim.

Büyük olasılıkla problem daha derindeydi…

Öncelikle “Mavi Okyanus Stratejisi” çalışmaları nedir, özetle aktarmaya çalışalım.

Metodu tasarlayan ve iş dünyasına tanıtan yazarların kitabını incelediğinizde, kavramın, şirketlerin kendini mevcut yoğun rekabet ortamından daha az rekabetin olduğu ya da hiç olmadığı alanlara nasıl taşıyacağıyla ilgili olduğunu görüyorsunuz. Kavram, altı prensip üzerinden çalışıyor ve bu metot ile yapılacak çalışmalarda inovatif fikirlerin üretilmesi ihtiyacı var.

Uzun analiz yapacak ortam ve zaman yoktu ancak durumu daha iyi anlamak için kısa bir değerlendirmenin ardından kendisine bazı sorular sordum:

1. Şirkette Strateji ve Uygulamayı birbirinden ayırıyor musunuz? Stratejiyi üst yönetim ve liderlerin konusu, Uygulamayı orta kademe, uzmanlar ve işçilerin işi olarak mı ele alıyorsunuz? Kısaca söylemek gerekirse, Mavi Okyanus çalışmalarını “liderler” mi yapıyor?
2. Üst yönetiminiz, bilanço aktiflerine, müşteriye ayırdığı zamandan daha çok mu zaman ayırır?
3. Stratejiyi ve hedefleri yukarıdan aşağıya mı indiriyorsunuz?
4. Şirketiniz ağırlıkla ve öncelikle rakamlar ve sonuçlarla mı yönetilir?
5. Liderlerin belirlediği (ya da merkezden gelen) ve yukarıdan aşağıya indirilen hedefleri başarmak için belirlenen pek çok proje “yığını” içinden seçtiğiniz bazı projeleri hayata geçirmek için mi Mavi Okyanus Tuvalini kullanıyorsunuz?
6. Şirkette bölümler arası iş birliği yapmak zor mudur ve ana süreçlerin bölümler tarafından birlikte iyileştirilmesi aksıyor mu?
7. Mavi Okyanus uygulama ekibi çalışmalarını, müşterinin ürünü kullanıldığı ya da hizmetin verildiği yerden (Gemba) çok ofiste mi yapar?
8. Şirkette inovatif fikirler üretme kültürü (heves, cesaret, risk alma) yetersiz mi?
9. Mevcut pazar ve rekabet ortamında hakiki manada çabalayıp başarılı olmadan, Mavi Okyanus çalışmalarını yeni pazarlara açılmak için kurtuluş olarak mı görüyorsunuz?
10. Önerileri zamanında değerlendirmekte, kıymetli olanları hızla uygulamakta, “uygun olmayanları” doğru üslup ile çalışanlara geri bildirmekte gecikiyor musunuz?
11. Süreç iyileştirmelerini, bizzat işi yapanlar yerine “bir grup uzmana” mı yaptırıyorsunuz?

Eğer bu sorulara çoğunlukla “Evet” diyorsanız, “Takılmak ve İlerleyememek!” doğaldır.

Zira ağacın altındaki meyveleri kolayca toplamış ancak uçtaki ve uzaktaki meyvelere ulaşamıyorsunuz…

Son iki söz:

Mevcut mali işler ve muhasebe raporları süreçleri ve iyileştirme fırsatlarını “göremez”!

Şirkette stratejiyi oluştururken ve/veya mevcut stratejideki ana problemleri açık dille ortaya koyup  “ilgili” çalışanlarla beraber “kök sebeplerini” belirlerken ve bunların çözümünde, eğer doğru yöntem olacaksa ve gerek varsa, Mavi Okyanus tuvalinden faydalanılabilir; moda olduğu için değil.

Hakan Akgül

Danışman ve YK Üyesi

Yalın Enstitü