John Shook, Amerikan Yalın Enstitüsünün ve Yalın Enstitüler Ağının Başkanıdır. Çalışma hayatına Japonya’da Toyota’da başladı. Japoncayı çok ustaca kullanan bir kişidir. Japon ruhunu ve hayat görüşünü içselleştirmiştir. Uzun yıllar japonya’da Toyota içinde Amerika’da kurulacak Toyota Fabrikaları için yetiştirildi. Toyota Ruhuna, sistem ve yönetim yaklaşımına erişebilen ilk yabancı kişilerden olup en etkilisi olduğunu yıllar içinde kanıtladı. Amerika’da ilk Toyota ortaklığı General Motors ile ortak NUMMİ otomobil Fabrikasının Toyota Üretim Sistemine uyarlanmasında etkili görevler üstlendi. NUMMİ Otomobil Fabrikasında yaşanan dönüşüm farklı yazı konusudur. Değişim yönetiminin en önemli örneklerinden birisidir. NUMMİ’de yaşanan dönüşümü anladıktan sonra hiçbir yerde değişim/dönüşüm olmaz fikrini sürdürmek mümkün değildir.

NUMMİ’den sonra Toyota Kentucky Otomobil Fabrikasının kuruluşunda, işe alınan Amerikalı yönetici ve çalışanların eğitilmesi, Toyota üretim sistemini anlayıp benimsetilmesinde önemli görevler üstlendi. Kentucky Fabrikası zaman içinde Amerika’nın ve dünyanın en iyi otomobillerini üretti. Toyota’yı Amerika’da ilk sıralara çıkarttı. John Shook zaman içinde Toyota Suppliers Development Center’in yöneticiliğine getirildi. Bu dönemde Amerikalı otomobil tedarikçilerine Toyota üretim sistemini öğretmek görevini üstlendi. Toyota Tedarikçi Geliştirme kuruluşu aynı misyonu yerine getirmekle birlikte Amerika’daki Sosyal Sorumluluk projelerini de görev olarak üstlendi. Bu görevleri başarı ile sürdürmektedir.

John Shook bir zaman sonra Jim Womack’ın başlattığını Yalın Düşünce hareketine Baş Danışman olarak katıldı. Bu rolü Jim Womack Enstitü başkanlık görevini bırakıncaya kadar sürdürdü. Bu sırada Yalın Enstitülerin ve Dünya’daki hemen bütün kurum ve kuruluşların kullandıkları Toyota Üretim Sistemi esaslı Görmeği Öğrenme, Öğrenmeyi Yönetmek gibi el kitaplarını geliştirdi, birçok kitabın el kitabının ön sözlerini yazdı. John Shook Japonya ve Toyota ile olan ilişkilerini sürdürmektedir. Zaman zaman Toyota ve Japonya’ya giderek gelişmeleri takip etmektedir.

7-8 Mart tarihlerinde gerçekleştirilen Yalın Dönüşüm Zirvesinin kapanış konuşmasını yaptı. 43 dakika süren bu konuşmayı şimdiye kadar John Shook’tan dinlediğim en iyi ve en kapsamlı konuşma olduğuna inanıyorum. Bu konuşmanın videosunu ekteki linkten izlemenizi öneriyorum. https://vimeo.com/208477969/823fab5a63 Bu video’da John Shook “Değer yaratan etkin ve verimli İş konusunu” bütün yönleri ile ele almaktadır. Bu videoyu izlerken Yalın Düşüncenin en önemli noktaları ele alınmaktadır. İngilizce bilmeyenlerin videonun içeriğini öğrenmeye çaba göstermelerini öneriyorum.

John Shook Videosu ile ilgili Notlar:

Video 43 dakika sürmektedir. Her dakikasında önemli bilgiler bulunmaktadır.

1. Video’nun ilk 7 dakikasında daha önce yapılmış bir video yer almaktadır. Video Yalın Düşüncenin Sürekli İyileştirme ve İnovasyona bakışı ile ilgilidir. Henry Ford ile başlayan  Otomobil Montaj hattı, 100 yıllık dönem sırasında meydana gelen Sürekli İyileştirme ve İnovasyon süreci sonunda ortaya çıkan günümüzdeki montaj hattı ile mukayeseli olarak anlatılmaktadır. Henry Ford’un Montaj Hattında çalışan işçilerden beklenti fiziksel olarak otomobil montajı ile ilgili 1 dakikalık standart işlemleri tam olarak yerine getirmesi beklenirken Toyota aynı montaj işçisinden, işçinin  yaptığı standart 1 dakikalık standart fiziksel işe ilaveten İşin kalitesini garanti etmesini, İşin sürekli iyileştirilmesi için öneriler vermesini, işin bütün sorumluluğunu üstlenmesini beklemektedir. Aynı gibi gözüken Montaj İşinin Etkinlik ve Verimlilik açsından önemli farklılıklar gösterdiğini, günümüzde İşçinin, Şirketin ve Müşterinin birlikte mutluluklarının gözetilmesi istenmektedir. Video’nun bu bölümü Sürekli İyileştirme ve İnovasyon süreçlerine açıklık getirmektedir.
2. Video’nun bu bölümü John Shook’un kapanış konuşmasına yer vermektedir. Konuşmanın başlangıcı “Problem Çözenleri Yönetmek” temasını işlemektedir. İki günlük konferansın en önemli oturumlarından birisi Art Smalley’in 4 tip problem ile ilgilidir. Art Smalley’in 4 Tip Problem ile ilgili yeni kitabı önümüzdeki günlerde dağıtıma girecektir. İlgilenenlerin bu kitabı edinmelerini öneririm. Lantech CEO’su Jim Lanchester’de 4 tip problem çözümü üzerinde durdu. Ayrıca John Shook’un konuşmasının sonunda bu konu tekrardan gündeme geldi.
3. İki günlük konferansta değişik alanlarda faaliyet gösteren 5 şirketin Yalın Yolculuğu anlatıldı. John Shook bu firmaların Yalın Dönüşümleri ile ilgili yorumları bu bölümde yer aldı.
4. Yalın Dönüşüm Lean Transformatin Model konusu üzerinde duran John Shook Yalın Düşüncenin ilk prensibi olan Değer üretmek ile ilintili olan Şirketin Amacı-Varlık Gerekçesi üzerinde durdu. Russell Ackhoff’un çalışmalarına değindi. Russell Ackhoff Sistem Düşüncesini ilk ortaya atan bilim adamlarının en önemlisidir. Yanlış hatırlamıyorsam  1999 senesinde Türkiye’ye de geldi ve  bir günlük bir konferans verdi. Bu konferansı ben bir arkadaşım ile birlikte takip ettim. Russell Ackhoff, Yöneticinin en önemli görevinin dinamik sorunlara cevap verecek etkin tasarımlarda bulunmasını öne sürdü.
5. Konferansta sunum yapan firmaların içinde Dünya’nın en önemli inşaat firmalarından Turner İnşaat, Cİ&T Software Şirketi, Scripps Hastane Sistemi, Lantech ve Bir yardım kuruluşu yer alıyordu. Turner ipşaat Dubai ve dünyanın en yüksek binasını yapan şirkettir. İnşaat Sektöründe, Hastanlerde ve Yazılım Sektörlerinde Yalın Düşünce ve Dönüşüm çalışmaları başta Amerika ve Avrupa’da olmak üzere hızla yayılmaktadır
6. Masai İmai’in kitabında yer alan Sürekli İyileştirme/Kaizen ve Kaikaku/İnovasyon görevi ile ilgili görsel üzerinde yorumlar yaptı, görsel üzerinde ilave yaptı. Bu görsel’de her yönetim kademesinin Problem Çözme görevini yorumladı. Üst Kademeler Yenilikçilik/İnovasyon ile ilgilenirken, orta ve ilk kademelerde daha çok çeşitli boyut ve amaçtaki İyileştirme faaliyetlerinden sorumlu oldukları vurgulandı.
   
7. John Shook’un sunumunun en önemli bölümü “İyi ve Anlamlı İşin” Tasarımı ve yönetimi ile ilgiliydi. Çeşitli kaynaklara değinerek İyi ve Anlamlı İşin nitelikleri üzerinde durdu. Günümüzde Yalın Enstitülerin, Anlamlı, Etkin ve Verimli İşin tasarlanması ve uygulanması; İş Metodları ve Stardat İş ve iş başında eğitim konuları büyük yer tutmaktadır. Anlamlı ve İyi işin 3 bölümden oluştuğunu belirtti.

Standart İşi, o şekilde tasarlayalım ki, iş bütünlük arz etsin, işin sorumluluğu yapanın üstünde olsun, yeterince zorlayıcı fakat her seferinde yeterli yetkinliğe sahip olduğu, dikkat ve itina gösterildiği takdirde başarılabilecek zorlukta olsun. İşi yapanları Yönetenler Standartlara uyulduğunu her gün garanti etmeleri gerekiyor. Sapmalar anında belirlenmeli ve düzeltici önlemler anında alınsın. İşi yaparken işi yapanlar her gün yeni nitelikler edinsinler, yetkinliklerini geliştirsinler, bütün ve standart bir görev olması dikkate alınsın. İyi ve Anlamlı İşin diğer bir özelliği olarak İşin, işi yapan ile yaptıran arasında, ister yazılı ister kendiliğinden olsun, bir Kontratın olduğu vurgulanmaktadır. İşin diğer tarafı İş ile ilgili İlişkilerin kalitesi, işin sosyal yönü ile ilgilidir. İşin tasarım konusu günümüz en önemli

konularının başında gelmektedir. İşin kendisi ile işi yapan arasında belirli bir zorluk seviyesi benzerliği olmalıdır. İş, işi yapan bakımından yeterince cazip ve zorlayıcı ve öğretici olmadığı takdirde işi yapanda bir ilgi kaybı kopuş yaşanıyor, bu durum işin sonuçlarına negatif etki yaparken İşi yapan moral ve motivasyon bakımından kopuş yaşıyorlar. Özellikle nitelikli çalışanlarda bu durum çok sıklıkla karşımıza çıkıyor.

John Shook konuşmasının son bölümünde,  Anlamlı ve İyi iş ile ilgili Fredick Taylor’dan başlayarak zaman içinde ortaya çıkan görüş ve teorilerden kısaca bahsediyor. Bu listeye ben hemen Mihaly Cskiszentmihalyi ve Flow teorisini ilave ediyorum.  Biz ilerideki günlerde yazacaklarımız arasında Anlamlı ve İyi İşin tasarımı ve yönetimi konusu yer alacaktır. John’un sunumunda yer alan bazı önemli görselleri yazıma ekliyorum.

Yalçın İpbüken

Başkan

Yalın Enstitü