* Hiçbir fikir/teknoloji patentle korunamaz. Eğer duyulduğunda ya da görüldüğünde başkaları tarafından hızla taklit edilebilir bir iş fikriniz varsa, çalınmasından korkuyorsanız hemen vazgeçin. Üzerine hiç kafa yormayın! Gerçek patent; siz, takımınız, algoritmalarınız ve iş zekanızdır

* Kafanızı kuma sokmadan bütün sensörlerinizi devreye alarak sahip olduğunuz fikrin Türkiye’de ve dünyadaki olabilecek tüm örneklerine bakın

* Size en büyük değer yaratacak gözlemler, yaptığınız işi geçmişte yapmaya çalışıp başarılı olamayanların yaptıklarıdır. Özellikle de büyük kaynaklar harcayarak başarısız olanlar. Düşenlerin hikayeleri çok değerlidir. Eğer onların neden başarısız olduğunu çözer, doğru çözümler üretirseniz başkalarının başarısız olduğu işlerden dev girişimler çıkarabilirsiniz. Çünkü birileri de sizden önce o alanda sancı görmüş ama çözüm üretememiştir. Neden olmasın, belki siz üretirsiniz!

* Sadece fikir sahibi olmakla girişim sahibi olunmaz. O işin “iş geliştirme”, “pazara sunma”, “finans yaratma” ve yazılım geliştirme” alanlarından birisinde sahip olduğunuz donanımla net sorumluluk alabilmelisiniz. Girişimin patrona değil, adanmış tecrübeye ihtiyacı vardır. Bir işin hayata geçmesi için 4 ana fonksiyon varsa, en az 3 tanesinin başında kurucu ortaklar olmalıdır.

* Matematiksel olarak öngörülebilir bir gelecekte kar üretmeyecek, hatta iş yaptıkça/büyüdükçe daha çok zarar eden girişimler, ölçek olarak heyacan verici büyüklüğe ulaşsalar da artık yatırımcılar tarafından tercih edilmeyeceklerdir. Köpürtme işler artık bitmiştir.

* Cebinde olmayan para senin değildir. Vaatlerle gemi yürümez. Sakın başkalarının sözleriyle yola çıkmayın. Yolda sakat kalırsınız.

* Girişim kredi ile yapılmaz. Yola çıkarken, canlıya geçiş için planlanan sürenin en az 3 katını 1 TL gelir olmadan nasıl taşıyabileceğinizi (Siz ve kurucu ortaklarınızın kişisel giderleri dahil) iyi planlayın. Ona göre kaynak yaratın. Yeterli kaynağı garanti etmeden yola çıkmayın. Bu işlerde yük yolda düzelmez, çok hatalı bir ata sözüdür.

* Girişimin hayata geçirilmesi öncesi yaptığınız proje planınınızda, tüm kilometre taşları planladığınızdan daha fazla zaman alacak, daha fazla para harcayacak, o hedef cirolara ulaşmanızın imkânsız olacağını göreceksiniz. Hedeflerinizin önüne en az %100-200 daha esneme payı koyun.

* Başarılı bir girişim mutlaka “unicorn” olan girişim değildir. Unicorn kesinlikle bir eşik/ölçek değildir. Unicorn’ların büyük kısmı takip eden 5 yıl içinde ya unicorn vasıflarını yitirmiş, ya da batmıştır.

Global önde gelen bir Türk yatırımcının dediği gibi; “başarılı startup’ların %90’ında kurucular ve ilk yatırımcılar 120-200 milyon USD aralığında exit ederler.

Esas olan kontrollü büyüme ve sürdürülebilir EBITDA üretebilmektir. Gerçek girişim, artık içinde aktif olarak bulunmasanız bile birilerinin emekli olabileceği kadar uzun ömürlü işe dönüşebilmektir.

Kaynak: https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7071759457612906496/

Akin Arslan, Ph.DAkin Arslan, Ph.D

Chairman | Founder@TIRPORT