5-9 Mayıs 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen Hollanda ziyareti, yalın uygulamaların olduğu fabrikaların incelenmesinin ardından tamamlanmıştır. Fabrikalarda yapılan incelemeler katılımcılar üzerinde olumlu etki bırakmıştır. Gerek Çorum sanayicileri gerekse Bakanlık uzmanları gezinin faydasını dile getirmişlerdir.
Projeye dahil Çorum sanayicileri un ve yem makinaları üreticileridir; aralarında döküm sanayici bir işletmeci de bulunmaktadır. Firmalara genelde birbirleri ile müşteri – tedarikçi ilişkisi içindedir. Bir araya gelerek ve güç birliği yaparak işlerini büyütebileceklerini bu vesileyle bir kez daha fark etmişlerdir. Bakanlık yetkilileriyle de karşılıklı fikir alışverişinde bulunma fırsatları olmuş, ayrıca önerilerini dile getirmişler, tavsiye almışlardır. Çorum’da bir İhtisas OSB (İMES örneği) kurulması gündeme gelmiştir.
Gezi süresince ortak vizyon oluşturma ve bölgesel markalaşma düşünceleri değerlendirilmiştir. Birlikte öğrenme, knowhow paylaşımı ve hedef Pazar taleplerini karşılarken ortak çalışma imkanları olduğu katılımcıların ağzından ifade edilmiştir.
Genel manada söylemek gerekirse AB sınırları içinde Almanya sanayi önemli bir güçtür. Bugün AB firmaları rekabetçiliklerini arttırabilmek ve üretimi tekrar ülkelerine getirip işsizliği önlemek için çeşitli metodlar aramaktadırlar. Türkiye’deki firmalar artık üretim yeteneği manasında belli bir seviyeye gelmiştir. Ancak 1980’lerin bakış açısıyla kurulmuş mevcut durumun da ötesine geçmek ihtiyacı vardır. Sanayimizin en önemli ihtiyacı rekabetçiliği arttırmak için üretim (düşük maliyet, kalite ve zamanında teslimat), satış pazarlama (marka ve yüksek fiyat) ve inovasyonda bir üst düzleme çıkmak ve dünya standardında olmak hatta aşmaktır. Yalın düşünce firmalara bunun anahtarını sunmaktadır.
Son kısımda Yalın uygulamaları Fabrikalarında uygulamaya başlayan firma sahiplerinin görüşlerini okuyabilirsiniz …
Akzo Nobel – 6 Mayıs 2013 Pazartesi
AkzoNobel boya ve benzeri ürünlerin dünya genelinde en büyük üreticilerinden biridir. Müşteri odaklı çalışmak hedefindedir. Portföyünde Dulux, Sikkens, International and Eka markaları da vardır. Merkezleri Amsterdam olup 80’den fazla ülkede faaliyetleri ve toplamda 55 bin çalışanları vardır.
Ziyaret edilen fabrika 1937 yılında kurulmuş ve 1500 kişi çalışmaktadır. 7-8 sene önce kapanma aşamasına gelen fabrika yalın uygulamaların başlangıcı ile son 5 senede iyi bir performans seviyesine gelmiştir.
Otomobil boyaları üreten fabrika katılımcı işadamlarının ilgisini çekmiştir zira büyük kısmı ürettikleri makinaları bu marka ile boyamaktadır.
 
 
Öncelikle ARGE laboratuvarında 5S (çalışma koşullarını performans, konfor, güvenlik, düzen, temizlik, disiplin, süreklilik açısından iyileştirmek) uygulamalarını gözlenmiştir; bölüm sorumlusu yıllar içinde adım adım sistemi nasıl yerleştirdiklerini anlattı (alet ve ekipmanın düzeni, yerleşimi). Katılımcıların soruları cevaplandı. İşçi için ergonominin (vücut hareketleri, çevresinde dönmesi vb) ve standart işin önemi tekrar anlatıldı. İsrafların nasıl yok edildiğine dair örnekler verildi (zaman kayıpları, gereksiz yürümeler – spagetti diagrams vb).
Yine burada diğer bölümlerden malzeme toplayıp getiren işçinin işini kolaylaştırmak için kendi dizayn ettikleri aracı ve yapılacak işi bu araç üzerinde nasıl görsel hale getirdikleri anlaşıldı.
 
Daha sonra günlük yönetim toplantısının yapıldığı Oobeya Odası’na gittik ve fabrika müdürü görsel pano üzerinden başarı göstergelerini günlük olarak nasıl takip ettiklerini ve hedeflerin gerisinde kalınması durumunda sorunları nasıl çözdüklerini anlattı. Takım çalışmalarını da bu şekilde özendiriyorlar; ortak hedefler koyabiliyorlar. Toplantılar 15 dk sürüyor.
 
 
Daha sonra üretim hatlarını dolaşıldı (Gemba). Değer Akışı Haritalama ve Balık Kılçığı diyagramı uygulama örneklerini görüldü. Problem çözümünde kök sebebe inilmezse nasıl yanlış kararlar alınabileceği bir kez daha anlaşıldı. 1 lt lik kutu boya doldurma hattında dakikada 32 kutudan nasıl 40 adede çıktıkları izah edildi ve yeni hedeflerinin 45 adet olduğu öğrenildi. Bu iyileştirmenin ardından süreçte yaşanan darboğazın doldurma adımından paketleme adımına kaymasının sebeplerini anladık. Paketlemede eskiden 2’lik ve 6’lık paketler üretilirken müşteriye sorarak 6’lık paket üretimini durdurduklarını ve böylece ciddi bir israftan kurtularak kalıp değişim süresini kazandıkları görüldü.
Katılımcılarımız fabrika müdürüne “işçi, mühendis ve yöneticileri nasıl bu değişime ikna ettiklerini” sordular. “Başka türlü yaşama şansımız kalmayacaktı” yanıtını aldılar.
Kapanış toplantısı ve soru cevap kısmının ardından fabrikadan ayrıldık.
Zeelandia – 7 Mayıs 2013
Bir aile şirketi olup 25 ülkede faaliyet göstermektedirler. 1900 yılında kurulmuş olup binlerce ürün ve hizmetin üreticisi durumundalar. Standart ve özel üretim yapıyorlar; müşteri trendlerini takip etmek gayretindeler.
Fırıncılıkla ilgili gıda malzemesi geliştirme, üretim, satış ve dağıtımı yapıyorlar. Yılda 400 milyon Euro ciroları var. B2B çalışıyorlar. 500 kişisi Hollanda’da olmak üzere 1850 çalışanları var. Aile şirketi olup daha sonra profesyonelleşmeleri katılımcıların ilgisini çekti ve sorular oldu.
Kalite, Üretim ve İyileştirmelerden sorumlu Bölüm Müdürü tarafından firmayı ve Yalın uygulamaları anlatan bir sunum ile başladık. Yalın uygulamalara başlamalarının iç ve dış sebeplerini belirttiler (küreselleşme, artan müşteri talepleri, yangın söndürmekten kurtulmak, yeni nesil çalışanları yönetememek vb.) Ardından fabrika ziyaretine geçildi.
Çorum sanayicilerine çok benzer süreçleri vardı. Fabrika süreci un sektörünü anımsatıyordu. 5S ve yalın uygulamaları insanlara, makinalara ve süreçlere nasıl yaydıklarını anlattılar.
Fabrikadaki çoğu makine, konteynere dozajlama sistemi, toplam ağırlık ölçümü ve fabrika içindeki havalandırma sistemi katılımcıların ilgisini çekti ve detaylı incelediler. Katılımcı Dura Makine, bu fabrikanın kullandığı bazı makinaları üretiyor ve kart alışverişi yaptılar.
Not : Bu fabrika içinde katılımcıların fotoğraf çekmesine izin verilmedi.
Philip Morris (PMI) – 7 Mayıs 2013
Not : Markanın hiçbir görüntüsü, logosu ve fabrika fotoğrafı vb kullanmak yasalar çerçevesinde yasaklanmıştır.
Hollanda fabrikası PMI Holdinge ait 1400 kişilik bir fabrika. Çin dahil dünya genelinde %16 Pazar payları var; Çin hariç %28. Üretimlerinin yarısına yakını Japonya’ya gidiyor.
75 milyar USD ciroları var. Her sene 25 milyon USD sosyal yardım yapıyorlar.
Fabrika gezisi sırasında çok büyük boyutlu ve yaygın bir otomasyon sistemi gözledik. Tütün olarak başlayan ürün sürecinin nemlendirme, kesme, karıştırma, sarma, filtreleme, paketleme aşamalarını gözledik.
Böyle büyük ve otomasyona dayalı bir fabrikada 5S, görsel panolar, Oobeya odası, makine bakım ve temizliğini nasıl sistematik gerçekleştirdiklerini gözledik. İşçilerin günlük form ve tabloları nasıl doldurduklarını izledik. Makine etkinliği ve işçi verimliliğinin mükemmelleştirilme çabasına tanık olduk.
Langen Packaging – 8 Mayıs 2013
Langen Packaging Group karton paketleme makina ve ekipmanları üretmektedir. Hedefleri müşterilerinin verimliliğini arttırmak, makina bakım maliyetlerini düşürmek ve paketlemede esneklik sağlamaktır. Müşterileri ile birlikte çalışarak inovasyon yapmaktadırlar.
Gezdiğimiz fabrika 25 milyon Euro ciroya sahip ve 125 kişi çalışıyor. Büyüklük olarak katılımcılara daha benzer bir firma idi. Yalın uygulamalara başlayalı henüz 6 ay olmuş. Hedefleri 5 yıla kadar cirolarını ikiye katlamak. Buna rağmen bina büyütmek ve yeni makine ekipman almak istemiyorlar. Bunun için yalın uygulamalara güveniyorlar.
Fabrikada operasyon direktörü ile toplantı ve GEMBA yapıldı. Toplantı boyunca firmanın değer akışlarını nasıl belirlediğini, gelecek hayallerine göre nasıl problem çözdüklerini, değişim programı boyunca karşılaştıkları zorlukları dikkatle izledik.
Fabrika ziyareti katılımcıların çok ilgisini çekti. Benzer şekilde bu firma da proje üzerine makine üretmekte idi. Katılımcılar bazı uygulamalardan esinlendiler ve benzer sistemleri kurmaya karar verdiler. Bunlardan biri yanda fotoğrafı görülen fabrika içi malzeme tedariki idi. Malzeme tedarikçisi bu kutuları doğrudan besliyor ve fabrika teslim almak ve iç depolama /dağıtımla zaman kaybetmiyor. Bina içinde tüm elektirik hatlarının üstten taşınmış olması da diğer ilgi çeken nokta idi.
Ayrıca fason işleri, değer katmayan ama yapılması gerekli işleri taşerona kaydırmışlardı. Biten ürünü müşteriye hızla göndermeleri ya da müşteri için bir depo kiralamaları da katılımcıların özendiği diğer bir uygulama idi.
Yandaki fotoğrafta ise fabrika içi alet ekipmanın 5S prensibi çerçevesinde düzeni görülmektedir.
Çorum Firma Sahiplerinin Görüşleri :

1. Dura Makina

Ekonomi Bakanlığı KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi kapsamında Çorum TSO’nun organize ettiği kümelenme çalışmalarına 2012 yılının ortalarında dahil olduk. Firma olarak ihtiyacımız olan üretim birimlerinin verimliliğinin artırılması kayıp ve israfların azaltılması, ürün kalitemizin artırılması ile ilgili ihtiyacımızı dile getirdik. Kümemizi oluşturan firmalarında aynı ihtiyaçlarının olması sebebi ile kümelenme birimimizden konu ile ilgili danışmanlık alabileceğimiz tecrübeli bir firma talep ettik.
Kısa bir süre sonra küme yönetimi bizleri Yalın Enstütü uzmanları ile tanıştırdı ve böylelikle toplantılarımıza ve çalışmalarımıza başladık. Yalın Enstitü’de firmamıza rehberlik ederek firma profilimizi, üretim birimlerimizi, imalat şekillerimizi analiz ettik.
Çıkan sonuç imalat süreçlerimizin Yalın Üretim metotlarına uygun olduğu ve ciddi bir program dahilinde çalışılması halinde çok iyi sonuçlar çıkağı ve firmamızın imalat süreçlerinin anında görüntülenmesi, kontrol ve müdahale edilmeye uygun hale getirilebileceği, bu sayede de karlılığın üretim hızının artırılacağına ikna olduktan sonra çalışmalarımıza başladık.
İlk başlarda heyecanla başladığımız Yalın Üretim uygulamalar birkaç değişiklikten sonra olumlu gelişmelerini görmemize rağmen yoğun iş tempomuzun da verdiği stresle biraz bıkkınlığa ve yavaşlamaya başladı.
Program dahilinde olan Yalın Üretim yapmış firmalardaki uygulamaları yerinde görme ve inceleme gezisi için gittiğimiz yurt dışı gezimizi Hollanda’ya yaptık. Ziyaret ettiğimiz firmalarda Yalın Üretimin değişik versiyonlarını uygulanırken inceledik ve uygulayıcılar ile sistem hakkında birinci elden istişare etme fırsatı bulduk.
Yoğun firma ziyaretleri ve küme grubunun Yalın Üretim ile ilgili uygulayıcıları ile geçirdiğimiz dört gün boyunca firmalarımızın işleyişleri üretim metotları ve yalın üretimim gerekliliği ve uygulamalarda oluşan pürüzler ile ilgili sohbetlerimiz oldu. Ayrıca Yalın Enstitü’den katılan  uzmanımızin de detaylı açıklamaları ile doğru yolda olduğumuz ve kararlılıkla devam etmemiz gerektiğine inanarak Türkiye’ye döndük
Şahsım ve firmam adına bizlere bu fırsatları hazırlayan organize eden, emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum.
 
Saygılarımla
Macit Çubuk
Dura Makina san. Tic. Ltd.Şti
2.       DUDUOĞLU ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.
Kobi İş Birliği ve Kümelenme Projesi kapsamında Çorum Ticaret ve Sanayi odası koordinasyonluğunda Yalın Enstitü ile birlikte yürütülen çalışmalarda, firmamızda üretim verimliliğinin arttırılması ve israfların azaltılması çalışmaları yapıyoruz, yeni yatırım gerektirmeyen süreç iyileştirmeleri sayesinde, israflarımızı görme, iyileştirme yollarını öğreniyoruz. İş başında eğitim ve ölçüm teknikleri ile çalışanlarımızın yetkinliğini arttırmaya çalışıyoruz.  Bu konuda iyi örnekleri görmek ve kıyaslama yapabilmek için çalışma ziyareti yaptığımız Hollanda‘da konularında uzmanlaşmış firmaların bizlerle tecrübelerini paylaşmaları, bizlerin kararlılığını ve inancını artırmıştır. Rekabet gücümüzün artmasını sağlayacak olan bu tür çalışmaların devlet tarafından desteklenmesi projenin etkili ve hızlı yol almasını, sanayimizin sürekli ve verimli kalkınmasına büyük fayda sağlayacaktır.
Saygılarımızla
S. Selim DUDUOĞLU
3.       Makina ve Enerji A.Ş.
Kümelenme ile ilgili çalışmaları Ekonomi Bakanlığı Kümelenme Projesi kapsamında Çorum Ticaret ve Sanayi Odası tarafından organize edilen bir toplantı ile öğrendik. Çorum’da kendi sektörümüz ve yan sektörlerdeki firmalardan kümelenme çalışmasına katılmak isteyenlerle Çorum TSO’nun çatısı altında çeşitli tarihlerde yapılan toplantılar yaptık. Farkındalık, ihtiyaçların belirlenmesi, rekabet edebilirlik gibi konular üzerinde yoğunlaştık. Verimlilik, pazar payının arttırılması ve üretim maliyetlerinin düşürülmesi gibi konularda firmalarla yol haritası çizildi. Belirlenen ihtiyaçlara göre ilk olarak üretim ve maliyetler konusunda çalışmalara başladık. Yalın Üretim Sistemi üzerine Yalın Enstitü’den destek aldık. Önce Yalın Üretim Sistemi hakkında bilgilendirme toplantıları yapıldı. Daha sonra katılımcı firmaların bazılarının işyerlerinde teknik toplantılar yapıldı. Teknik toplantıların devamında katılımcı firmaların işyerlerinde incelemeler yapıldı. Yalın Üretime geçmek için genel ihtiyaçlar belirlendi. Bu aşamadan sonra firmalarda hem teknik hem de uygulamaya yönelik çalışmalar başladı. Belirli aralıklarla yapılan çalışmalar neticesinde Yalın Üretim Sisteminin uygulandığı firmaları ziyaret ederek yerinde görmek ve sistemin nasıl çalıştığını daha iyi kavramak için yurtdışına teknik bir gezi planlandı. Hollanda’ya yaptığımız gezide dört firma ziyaret edilerek çalışmalar ve uygulamalar yerinde görüldü. Gezi sonucunda ‘Yalın Üretim Sistemine kendi işyerlerimizde nasıl geçebiliriz’ konulu bir değerlendirme toplantısı yapmayı kararlaştırdık.
İlk baştan itibaren yapılan çalışmalarda; Yalın Üretim Sistemi nedir, nasıl uygulanır, firmalarımıza ne katkı sağlar, maliyetlerin düşürülmesi, ölçülebilirlik ve verimliliğin arttırılmasına nasıl yardımcı olur gibi konularda bilgi edindik. Bildiğimiz ve şu an kullandığımız üretim sisteminden farklı bazı şeyler öğrendik. Firmalarımızdan bazıları alt yapı çalışmalarına başlarken bazıları ise başlangıç olarak belli bölümlerini Yalın Üretim Sistemine dönüştürmek için çalışmalara başladı.
Dünya çapında rekabet, verimlilik, maliyetler ve Yalın Üretim Sistemi konularında bize destek olan Bakanlıklarımız, Çorum Ticaret ve Sanayi Odası, Yalın Enstitü’ye ve küme koordinatörümüze teşekkür ederim.
 
Fahri ALTIKARDEŞ
Genel Müdür