Ağustos ayının en sıcak günlerinden birisinde bir yaz yağmuru ile birlikte Armetal’in Yalın Dönüşüm uygulamalarında eriştiği durumu yerinde görebilmek için bu Şirket’in Gebze’deki fabrikasındaki Yalın Dönüşüm sunuşuna katıldık.
Geçen sene Armetal Patronu Adnan Uçar’ın telefonu ile başlayan tanışmamızı takiben bu fabrika’daki Yalın Dönüşüm çalışmalarını sürdürmek üzere Murat Beduk arkadaşımızı görevlendirdik.
Armetal 60 kişinin çalıştığı cirosu 6 milyon usd civarında olan bir ilk kademe Otomotiv Tedarikçisi firma. Adnan bey tam bir Japon mal sahibi, Yöneticisi ve çalışanı. Her an işin içinde işi ile özdeşleşmiş çok genç bir Yönetici  Mal Sahibi. 2009 yılında krizin tam ortasında bir çok işyeri insan çıkartırken Adnan bey daha iyisini yapmak için Yalın Dönüşüm çalışmalarını kararlılık içinde başlatıyor. Yalın Enstitü’nün geçen dönem Yönetim Kurulu üyesi Sabri Akdemir’in de önerisi ile kriz sırasında doğru kararları almasını bilen bir kişi. Beraberinde kendisi gibi işine sahip genç yöneticileri toplamış; Yalın Dönüşüm Koordinasyonunu Kalite Sistem Yöneticisi Esra Özçelik üstlenmiş. Üretim Yöneticisi Bedir Yıldız, Ürün Geliştirme ve ARGE Yöneticisi Özcan Arslan, Planlama ve Satınalma Yöneticisi Barış Anıl, Muhasebe Yöneticisi Ayda Güneş Yalın Dönüşümün Yönetim Ekibinin birer üyesi. Tam bir takım çalışması yapıyorlar. Çalışınlar büyük bir arzu ile işin içindeler. Yaptıkları işten ve her gün yaptıkları gelişmelerden Kaizen çalışmalarından büyük keyif alıyorlar ve ülke kalkınmasına katkıda bulunmaktan gurur duyuyorlar.
Armetal Mercedes’e, Otokar’a, Philips Armatür’e ve bugünlerde de Temsa’ya üretim yapıyor.
Armetal’de yapılan Yalın Dönüşüm çalışmalarını ve aldıkları sonuçları gördükten sonra Türk Kobi’lerinin gitmesi gereken yolu bir daha vurgulamakta yarar görüyoruz.
Her boy ve cirodaki Türk Kobilerinin bir taraftan Operasyonel Mükemmellik  yolunda hergün vakit kaybetmeden ilerlemesi gerekiyor. Bu yöndeki kazanımları ile ARGE ve Yeni Ürüne insan ve sermaye yatırımı yaparak ileriye dönük çalışmaları birlikte ve eş zamanlı sürdürmesi önem taşıyor.Bunun için Armetal’deki gibi YALIN DÖNÜŞÜMÜ hayata geçirmelerini öneriyoruz.
Aşağıda Armetal’de yapılan çalışmalar ile ilgili Esra Özçekiç’in hazırladığı yazıyı, Armetal videosunu ve Armetal sunuşlarını Yalın Enstitü olarak sunmaktan büyük gurur duyuyoruz.
Saygılarımızla,
Yalçın İpbüken
 

---

YALINA YOLCULUK,
Günümüz şartlarında üretim yapan bir firma olarak ayakta kalmak oldukça zor,  rekabetçi bir ortamda müşterilerin, mevcut üretiminizden sürekli iyileştirme adı altında indirim istemeleri sizin bu durum karşısında neyi nasıl iyileştirmeniz gerektiğini çok iyi görmeniz ve uygulamanız anlamına geliyor ki müşteri odaklı çalıştığınızda bu pek mümkün olmuyor.
Neden mi mümkün olmuyor, üretim adetleriniz düşük, planlama sürekli değişiyor, her zaman acil üretim isteniyor.
Üstelik hat sistemi yok, en önemlisi de ürettiğiniz ürünlerin çevrim zamanları yok, bu karmaşa içerisinde yapılacakların farkına varamıyorsunuz.
Peki, o zaman ne yapacağız? Stoklu mu çalışacağız? Bu da istenmiyor, özellikle araç model dönüşümünün nerede ise altı aya düştüğü günümüzde stok lu çalışmak zaten kaçınılması gereken önemli etkenlerden birisi…
Çözüm eğer farklılık yaratmaksa bu farklılığı nasıl yaratacaktık,
Müşteri düşük maliyetli, kaliteli, tam zamanında üretim istemekte, yapamasanız yapan birileri o kadar çok ki üstelik hazır da bekliyorlar, fırsatlar çok iyi değerlendiriliyor.
ARMETAL olarak orta ölçekli bir firma yapısında farklılık yaratmanın farkına varabilmek de önemli idi,
Geçmiş de birçok yöntem denenmiş, fakat sürekliliği sağlanamadığından başarı elde edilememişti,
Yola çıkarken gördük ki çalışma alanımız kesinlikle kurumsal bir alan gibi değil de tamamen atölye gibi algılanıyordu, her ne kadar organizasyon yapımız kurumsal firma olma yolunda ilerliyorsa da müşteri veya ziyaretçiler kapıdan girdiğinde gördükleri atölye manzarası onları kurumsal bir firma olduğumuzu anlatmamız da inandırıcı gelmiyordu.
Öncelikli olarak Görsel bir Fabrika olması gerekiyor, ne demek ti Görsel Fabrika?
Konuşan Fabrika
Sadece denetimlerde görülen temizlik, düzen ve göstergeleri sürekli yaşar hale getirebilmek gerekiyordu,
Nasıl yapacaktık? YALIN ÜRETİM denilen bir yöntem vardı, bu yöntem in araçlarından birisi Görsel Fabrika yaratmamızda işimizi kolaylaştıracak, 5S dediğimiz yöntemi kullanıyordu ve yalının temel adımlarından birisiydi, dedik ki, Biz 5S ile başlayalım, kalıcı hale getirebilirsek diğer araçları da kullanabilecektik,
Nasıl başladık? Öncelikli olarak bu bir dönüşümdü, tüm çalışanların gönüllü olarak katılmaları gereken bir dönüşüm üstelik (daha önce yapılan benzer çalışmalar sadece üst yönetimde veya belirli kişilerin kontrolünde kaldığı için tabana yayılamamış, tabana yayılamadığı için sahiplenilmemiş, sahiplenilmediği için de sürekliliği sağlanamamış ve ne yazık ki başarısız olunmuştu.)
Öncelikli olarak tüm çalışanların katıldığı firma dışında bir toplantı organize ettik, bu toplantı dönüşümün ilk adımı oldu; tüm çalışanlara YALIN’ın amacı anlatıldı.

 
Ardından bir oyunla yola çıktık;
YALIN İŞLETME SİMÜLASYONU diye tanımlanan Legolar ile oynanan bir oyunla başladık;
Oyun 18 kişi ile oynanmakta; Oyun esnasında çalışanlar  “müşteri, tedarikçi, fabrika müdürü, üretim müdürü, üretim operatörleri, malzeme hareketleri, kalite, bakım, lojistik , çevrim operatörü” görevlerinden birini  üstlenmekteler.
Oyunun amacı;
Yalın üretimin getireceği faydayı somut verilerle çalışanlara göstermek ve yalın üretim mantığını yaşayarak canlandırabilmelerini sağlamaktır. Bunun yanı sıra oyun sırasında;

• Değer Akış Haritalama
• Yerinde Kalite
• 5S
• Görsel Fabrika ve Yönetim
• Standart İş
• TPM ( Toplam Üretken Bakım )
• SMED ( Tekli Dakikalarda Model Dönüşümü )
• KAİZEN ( Sürekli İyileştirme )
• KANBAN
• Sürekli Akış

Konularının öğretilmesi hedeflenmişti.

Tüm çalışanlar, yöneticiler dahil program dahilinde oyuna katılım gerçekleşti,
Oyun sırasında; fazla stoğun israf olduğunu, itme sistemi ile çekme sistemi arasındaki farkı,  itme sistemi yerine çekme sisteminin üretim metodu olarak benimsenmesi gerektiğini gördük,
Tüm firma genelinde Yalının araçları olan; Görmeyi Öğrenmek, 5S, VSM (Değer Akış Haritaları), Kaizen, Öneri, Hat Yönetimi ve Yerinde  Kalite  konuları ile ilgili yoğun bir eğitim programından geçildi,
İlk eğitim yine firma dışında gerçekleşti.
Eğitimin Amacı;
Yalının araçlarının anlatılması, bu araçların nasıl ve kimler tarafından uygulanacağı, yalını uygulayan firmalar dan örnekleri görerek işe başlamak idi.

İl Adım 5S
Tüm üretim hatlarında önce 5S i uygulayarak anormallikleri görmeye başladık, anormallikleri görmek her şeyden önce çalışanların yaptıkları iş ve çalışma alanları ile ilgili öneri ve kaizen konularını ortaya çıkarmalarına neden oldu.

VSM (Mevcut Durum Haritası)
5S çalışmalarına paralel olarak, belirli ürün gruplarında Görmeyi Öğrenmemizi sağlayan Mevcut Durum Haritaları çıkarılmaya başlandı, gördük ki doğru yaptığımızı sandığımız üretim yöntemimiz sanıldığı proseslerde gitmiyormuş, hemen ardından prosesler üzerinde Kaizen konuları oluşturmamız istendi, Bu durum Mevcut Durum ve Gelecek Durum Haritaları diye tanımladığımız Prosesimiz üzerinde mevcut durumu ve olmasını istediğimiz prosesi anlatıyordu.

Peş peşe gelen yeni konular üzerinde hepimizin kafası karıştı, kim neyi ne zaman nasıl yapacaktı?
Fakat konulardan birisini ele alıp tamamlayınca gördük ki taşlar yerine oturuyor ve diğer ürün gruplarında aynı çalışmalar bizi bekliyor,
Peki, faydası ne oldu;
Yerinde Kalite
Her şeyden önemlisi daha önce defalarca vermiş olduğumuz eğitimlere rağmen çalışanlardan alamadığımız problem çözme tekniklerini  Yerinde Kalite sayesinde  bugün tüm çalışanlar rahatlıkla kullanabiliyorlar, problemi yerinde görüyor, bir sonraki hatta problemi yansıtmıyor,

Hat Yönetimi (Günlük Üretim Toplantıları)
Daha önce sadece bölümlerin kendi içlerinde yapmış olduğu toplantıları ortaya çıkararak, tüm üretim bölümlerinin bir gün öncesinin verilerini değerlendirdiği günlük üretim toplantıları devreye girdi,
Toplantıda amaç; üretim performansının ortaya çıkarılması idi,
Toplantıya arge&mühendislik, planlama, satın alma ve lojistik departmanlarının da katılımı ve bu sayede şirket içi iletişim canlı tutulması sağlanmış oldu.

Kaizen;
Mevcut Durum Haritaları, 5S ler, Yerinde Kalite ve Hat Yönetimi çalışmalar ın her birisi bize yeni iyileştirme fırsatları ortaya çıkardı, küçük iyileştirmelerin büyük sonuçlar ortaya çıkardığını ilk Kaizen çalışmamızda somut bir şekilde görmüştük, Kaizenler hiç bitmeyen uzun soluklu bir yola çıktığımızı anlatıyordu biz çalışanlara;

YALIN Firma Ziyareti
Çalışmalarımıza destek olması amacı ile;
Yalını uygulayan BELKA firmasına ziyaret gerçekleştirildi, firma yetkilileri biz çalışmalarında nerede olduklarını, neler yaptıklarını yerinde gösterdiler, evet çok başındaydık, çok iş vardı,

Yetmedi;
Bugüne kadar ölçümü hiç yapılmamış, belki de mümkün değilmiş görünen üretime destek departmanlarımızın süreçleri istendi, neler oluyor dedik, nasıl ölçeceğiz, gün içersinden zaten hepimiz farklı farklı işlerle uğraşıyoruz, mesai saatleri dışında bile çalışıyoruz, neyi ölçeceğiz,
Evet, doğru soru neyi ölçeceğimizdi.

Her departman kendi sürecini resmedecekti,
Burada da gördük ki süreçlerimiz sanıldığı gibi işlemiyor, Yalın da Gizli Fabrika diye tabir edilen görünmeyen bir yığın problem kümesi ile karşılaştık, ARMETAL olarak da bu problemler kümesine içimizi kemiren kurtçuklar adını verdik,
Çalışanların konulara bakış açısı, katılımı yavaş yavaş da olsa belki farkında bile olmadan Kültür Değişimine neden olduğunu görüyoruz.
İşyeri dışında tüm yaşantınızda yaptığımız işleri sorgular hele geldik, alışveriş yaparken, hastaneye giderken v.b. yerlerde yaptığımız işin gerekli olup olmadığını, özellikle dinamizmini kaybetmiş kurumlarda bu durumu daha görebiliyorsunuz,
YALIN DÖNÜŞÜM FAZ 1 Sunumları
Son olarak YALIN DÖNÜŞÜM FAZ1 diye tanımladığımız yapılan faaliyetlerin Yalın Ekipleri tarafından sunumları gerçekleştirildi,
Burada görülmesi gereken en önemli konu; çalışanların ellerinde mikrofon tüm yönetici ve misafirlere sunum yapabilmeklerini görmek gelişimin en önemli göstergelerinden birisi idi.

Yazımda da belirttiğim gibi, bu bir YALIN DÖNÜŞÜM’den ziyade KÜLTÜR DÖNÜŞÜMÜ…
Konunun belirli sektörlerde ilerlemiş olması mutluluk verici, ancak hayatımızın tüm alanına girmesi sayesinde bireysel çıkarlarımızın toplumsal çıkarlarımız haline dönüşümünü sağlamış olabiliriz.
Önümüzde uzun bir yol var,
Bizi bu yolculuğa sürükleyen YALIN ENSTİTÜ ye ve bu yolculuk ta bizi yalnız bırakmayan özellikle saha da bizimle çalışan danışmanımız Murat Bedük Bey’e sonsuz teşekkürler…
ARMETAL MAKİNA METAL SAN ve TİC. LTD. ŞTİ.
Kalite Sistem Yöneticisi
Yalın Yönetici
Esra ÖZÇEKİÇ