Erkunt Traktör Hakkında

Erkunt Traktör Sanayii A.Ş, 12 Eylül 2003 tarihinde, tamamen yerli sermaye ile kurulmuştur. Bir yıl gibi kısa bir süre içinde Erkunt Traktör, Türkiye’nin ilk yerli tasarım traktörünü üretmeye başlamıştır.

Erkunt Traktör, traktörlerinin yüksek performansı, düşük yakıt tüketimi ve bir sektör ilki olan 3 yıl garantisi ile Türk çiftçisinin güvenini kazanan bir marka olmuştur. Sektörün önemli isimlerinden biri haline gelen Erkunt Traktör, 6 yıl içerisinde pazar 3.’lüğüne yerleşmiş ve Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşundan biri haline gelmiştir.

Erkunt Traktör Sanayii A.Ş, ürettiği tüm traktör modelleri için Avrupa Birliği Homologasyon Belgesi’ne sahiptir. Bu vesile ile özellikle Avrupa kıtasına başlayan ihracat, Türk traktör sektörü için yine bir “ilk” olma özelliği taşımaktadır. Erkunt Traktör Sanayii A.Ş. ayrıca, TSE-ISO-10002 Müşteri Memnuniyeti Yönetim Belgesi alan ilk traktör markası olmuştur.

Yurt içindeki başarılarını ulusal düzeye taşımak isteyen Erkunt Traktör Sanayii A.Ş, ihracat markası ArmaTrac’ı piyasaya sürerek ilk ihracatını Bulgaristan’a gerçekleştirmiştir. 21 ülkede yer alan bayileri ile ArmaTrac yurt dışında da hızla büyümektedir.

Erkunt Traktör Sanayii A.Ş., Ankara Sincan Organize Sanayi Bölgesi’nde üretim yapmaktadır.

Yalın İle tanışma

2008 yılı dünya için ekonomik daralmaların, finansal zorlukların ve stresli günlerin yaşandığı bir yıl olarak akıllara kazınmıştır.  Ancak zorlu günler geride kaldığında ise bir talep patlaması doğmuştur. Morallerin yerine gelişi ve tekrardan geleceğe umutlu sinyaller veren bir ekonomi, yıllar içerisinde biriken talep potansiyelini bir anda gerçek talebe dönüştürmüştür.

Erkunt Traktör A.Ş. bu durumu derinden tecrübe etmiş bir firmadır. Bir anda gelen müşteri talepleri üretime büyük bir ivme katarak her zamankinden daha yüksek bir iş temposunu mecbur kılmıştır. Çok sayıda gelen müşteri siparişlerinin zamanında teslim edilebilmesi için Erkunt ailesi seferber olmuş ve var gücüyle çalışmıştır. Bu yoğun tempo tabii ki alt yapısal dengeleri ve alışılmış denilebilecek düzeni fazlasıyla değiştirmiştir. Aylar geçtikçe üretim alanı büyütülmüş, stok alanı genişletilmiş ve tek vardiyadan çift vardiyaya çıkılmıştır. Bütün bu değişiklikler daha çok traktör üretebilmek ve siparişleri zamanında teslim edebilmek adına mecbur kalınarak yapılmıştır. Bu hızlı ve olabildiğince kontrollü denebilecek büyüme beraberinde birçok israfa yol açmıştır. Birincil amaç siparişin zamanında teslim edilmesi olduğundan, üretim sürecinde yaşanan yalın tabiri ile ‘anormal durumlar’ gözlerden kaçmaya başlamıştır. Bu anormallikler israfı artırmış ve finansal açıdan bakıldığında bunca siparişe rağmen şirket karının istenilen ve beklenilen seviye de olmadığı ortaya çıkmıştır. Bu sorunu çözmek isteyen Erkunt Traktör yönetimi danışmanlık desteğine başvurmuş ve böylece ilk defa yalın ile tanışmıştır.

Erkunt Traktör ilk olarak profesyonel bir yurtdışı danışmanlık firması ile çalışmaya başlamıştır. Şirkete yeni bir bakış açısı katan ve kültürünü değiştirmek isteyen firma ne yazık ki Erkunt Traktör yönetiminin beklentisini yeteri seviyede karşılayamamıştır. Başarısızlığın arkasında bazı kilit nedenler vardır. Bunların başında dil problemi kendini göstermiştir. İngilizce olan danışmanlık dili yönetim seviyesinde kalmış beyaz yaka tarafından bile zor kabul görürken mavi yaka tarafından hiç kabul görmemiştir. İletişim problemi doğuran dil farkı, bilgilerin aktarımı doğrultusunda hem süreci yavaşlatmış hem de kaliteyi düşürmüştür. İkinci bir problem ise danışmanlar ve çalışanlar arasındaki kültür farkı olmuştur. Farklı kültürlere sahip iki taraf birbiri ile empati kurma konusunda zorlanmış ve bu nedenle firma çalışanları danışmanlar ile sıcak ilişkiler kurmakta zorluk yaşamışlardır. Yurtdışı tabanlı bu danışmanlık firması mühendisiler ve müdürler düzeyinde danışmanlık vermekle kalmış mavi yakaya inememiştir. İşin mutfağına inmeden bazı şeyler değişemeyeceğini gören üst yönetim bu firma ile işbirliğini noktalamıştır.

Sorun: “Danışmanlar mavi yakaya dokunamıyor, onlarla aynı dili konuşamıyor”

Erkunt Traktör ilk danışmanlık tecrübesinin ardından yerli danışmanlık firmalarıyla görüşmeye başlamıştır. Bu sefer seçimini mutfağa dokunacak kültüre sahip olan bir firmadan yana yapmaya karar vermiştir. Zira geçmiş deneyimler şunu göstermiştir ki, şirketin tamamı ile iletişim kurulamaması verimliliği düşürmüş ve danışmanlığı uzun vadede anlamsız kılmıştır. Sadece mühendisler ve yöneticiler seviyesinde kalacak bir danışmanlık değil, şirketin bütünü ile kucaklaşabilecek bir kültür arayışı baş göstermiştir.

Yalın Enstitü ile Tanışma

Yalının israfları azalttığına ve verimi getirdiğine inanan Erkunt Traktör, edindiği tecrübeler doğrultusunda mavi yakaya dokunabilecek, aynı dili konuşan ve şirketin ihtiyaçlarını tam anlamı ile görebilecek ve ona göre bir rota izleyebilecek bir danışmanlığa ihtiyacı olduğu kararına varmıştır.

Erkunt Traktör Yönetim kurulu başkanı Zeynep Erkunt Armağan yaklaşık 1 ay boyunca yaptığı araştırmalar neticesinde Yalın Enstitünün otomotiv sektöründeki diğer firmalara yaptığı katkıyı görerek, Yalın Enstitü yönetim kurulu başkan yardımcısı Cevdet Özdoğan ile biraya gelmiştir. Cevdet Bey Yalın Enstitü’nün bir danışmanlık firmasından farklı olarak aynı zamanda bir enstitü olduğunu ve ticari amaçların dışında farklı bir misyonlarının da olduğundan, davalarının ülke davası olduğundan ve yalın kültürün ne kadar önemli olduğundan bahsetmiştir. Yalının sadece bir uygulama olmadığını aynı zamanda bir yaşam şekli olduğunu ve tüm yalın araçları ile verimin artırılması ve israfın yok edilmesinin amaçlandığını açıklamıştır. Cevdet Özdoğan, iş birliklerinin başlaması halinde verilecek hizmeti şu şekilde anlatmıştır:

• Yönetim seviyesinden mavi yakaya kadar bir danışmanlık ve eğitim hizmeti,
• Mavi yakaya danışmanlık ve eğitim verip kenara çekilen değil, tam tersine beraber işin mutfağına giren, projeleri birebir beraber sırtlayan Yalın Enstitü danışmanları,
• Üretim konusunda tecrübeli, TPS ve yalın kültürünü yıllar boyunca tecrübe etmiş bir çoğu Toyota Otomobil fabrikası geçmişli mühendis/teknisyen danışmanlar,
• Hedef geçici bir iyileştirme modeli kurmak değil, Yalın kültürünü firmanın her noktasına benimsetip bu kültürün devamlılığını sağlamaktır. Yalın Enstitü firmaları danışmanlığa bağlı kılmanın tam tersine yalın bilinç ile kendi kendine işleyen, problemlerini görebilen ve çözebilen hale getirmeyi amaçlamaktadır,
• İş güvenliği bilinci doğrultusunda zaman ve alan kazançları sağlamak, kalite standartları kurmak ve maddi iyileştirmeler yaratmak Yalın Enstitü’nün izlediği yoldur.

Erkunt Traktör yönetimi  2014 yılında Yalın Enstitü ekibine inanmış ve işbirliği yapmaya karar vermiştir.

“Bizi anlamak için çok çaba sarf ettiler.”

Zeynep Erkunt Armağan Yalın Enstitü’nün tüm kadrosu ile ilk günden beri şirketin yapısını ve dinamiklerini anlamak doğrultusunda çok çaba sarf ettiğini belirtmiştir. Yalın felsefenin bir takım temel kuralları vardır. Bunlardan bir tanesi sorunu tam olarak anlayabilmek ve sorunu yaratan kök nedeni bulabilmektir. Bu ilke ile Yalın Enstitü ailesi şirketten pek çok kişinin katılımı ile, Erkunt Traktör’ü anlamak, sorunları ve israfları görebilmek için aylarca gözlem ve veri analizi yapmıştır. Fabrikadaki israflar ve kök nedenler ortaya çıktıkça sırasıyla bu problemler yalın uygulamalar ve öğretiler ile çözülmeye başlanmıştır. Bu noktada çarpıcı bir durum vardır. Yalın Enstitü danışmanları her hafta birden fazla kere gittikleri Erkunt Traktör’de ilk baştan itibaren bütün yapılan çalışmalara Erkunt Traktör çalışanlarını ortak etmiştir. Erkunt Traktör çalışanları sorunları ortak bir şekilde listelemiş ve gene ortak bir şekilde kök nedenler bulunmuştur. İsrafların neler olduğu, nasıl doğduğu mavi yaka çalışanlarına birebir anlatılmış, öğretilmiştir ve bunun sonucunda mavi yaka çalışanların da pek çok israfı gün yüzüne çıkartabildiği görülmüştür. Gün geçtikçe her çalışan birer yalın danışmanı gibi israf arar olmuş ve herkes ortak bir pencereden bakmaya başlamıştır. Yalın bakış açısı herkese kazandırılmış ve artık herkes yaptığı işe farklı bakmaya başlamıştır.

“Yalın sayesinde aynı sürede daha çok işi daha az yorularak tamamlayabiliyorum.”

Mavi yaka, Yalın Enstitü danışmanlarını geçmiş tecrübelerinde olduğu gibi kendilerine yük olarak değil, yol arkadaşları olarak görmeye başlamışlardır. Bunun sebebi birebir tecrübeleri ettikleri rahatlama ve iş standartlarının yükselmesidir. İsrafların tanımlanması ve en aza indirgenmesi ile daha çok işi aynı sürede daha az yorularak tamamlayabilmektedirler. Bu durum onları yalına daha çok inandıran ve motivasyonlarını arttıran somut bir örnektir. Bu sayede onlarda her zaman israf kovalayan ve bunu nasıl çözebileceklerini düşünen adeta yalın danışmanlar haline gelmiştir.

“Herkes işin sahibi.”, “Yalını evimde de uyguluyorum.”

Yalın felsefe, verimi daha işçiyi çok çalıştırarak elde eden bir felsefe değildir. Tam tersine insanı merkeze koyan, onların geri bildirimleri ile işleyen bir düzendir. Onların işlerini basitleştirmek hedefi ile verimi yakalayan yalın üretim felsefesi işçiye kendini önemli hissettiren bir yaklaşımdır. Yalın felsefeyi benimsemiş her işçi kendini işin sahibi olarak hisseder ve sahiplenme duygusu ile maksimum verimi sağlar. Erkunt Traktör işçileri yalını evlerinde de uyguladıklarını ve böylece evdeki düzenlerini de israflardan arındırdıklarını ve böylece iyileştirdiklerini aktarmaktadırlar. Yalını ev düzenlerine ve aile hayatlarına da sokan işçiler yalın felsefeyi sadece mesai saatinde uygulamayarak ona gerçekten ne kadar inandıklarını göstermektedirler. Yalın uygulaması aslında çok basittir, sadece yalın düşünceye geçmek gerekir. Yalın kültürde karmaşıklığa yer yoktur. Kompleks düzenler israfları çoğaltır ve görünmez kılar. Yalın karmaşık düğümleri çözer ve başarıyı basitlik ile sağlar. Herkesin ortak amacı: israfları görüp onları elimine ederek en basit ve doğru şekilde işi yapmaktır.

2015 Erkunt A.Ş Entegrasyonu

1 sene içerisinde gözle görülür verimlilik elde eden ve yalın kültürünü benimseyen Erkunt Traktör, tam anlamıyla Yalın Enstitü ailesine güvenmiş ve beraber yürümeye devam etme kararı almıştır. Yalın kültürünü benimseyen Erkunt Traktör ailesi gün geçtikçe daha yalın, daha karlı ve daha basit bir işletme haline gelmiştir. Bunu somut olarak tecrübe eden Zeynep Erkunt Armağan, Erkunt ailesinin diğer bir şirketi olan Erkunt  Sanayi A.Ş’nin de Yalın Enstitü ile ortaklık yapmasını uygun görmüştür. Bu karar üzerine Yalın Enstitü danışmanları Erkunt  Sanayi A.Ş’ye de destek vermeye başlamış, israfları tanımlamış ve çözüm uygulamalarına geçmiştir. 2015’ten beri Yalın Enstitü Erkunt Sanayi A.Ş’ye de danışmanlık vermeye devam etmektedir.

“Problemi gören bireyler.”

Zeynep Erkunt Armağan’a mavi yakadaki en büyük değişim ne oldu sorusu sorulduğunda, yalının her çalışana problemi görme yetisi kazandırdığını söylemiştir. Problemi gören bireyler israfın yok edilebilmesi doğrultusunda çok büyük önem taşımaktadır. Yalın danışmanlar genel hatları ile büyük israfları hemen görebilirler ama her işin içerisinde küçük israflar da mevcuttur. Bunları yalın danışmanların görmesinden önce çok daha kısa sürede mavi yaka çalışanlar görebilir. Tek gereken şey yalın bakış ile bakan gözler ve yalına inanmış bireylerdir. Problemleri görebilen mavi yaka interaktif bir şekilde bu problemleri çözer ve her çözülen problem bütüne verim katar. Belki bir dakika gibi küçük bir zaman kaybını önleyecek bir problem tanımı bile fabrika verimi için çok önem taşır. Yüzlerce işçinin kazandıracağı birer dakika ile saatlik verim kazanımları doğar. Asla mükemmel diye bir şey yoktur. İyileştirilmiş her şeyin her zaman daha da iyisi daha da yalını vardır. Bu yüzden yalın sürekli iyileştirmeler felsefesidir: “Kai-Zen”.

“Yalın Enstitü değer kattı.”

Yalın Enstitü aşıladığı yalın bilinci ve problemlere bakış vizyonu ile Erkunt Traktör ve Erkunt Sanayi  ailesine her açıdan değer katmıştır. Artık çalışanları yalın kültürüne sahip nitelikli elemanlardır. Erkunt işçileri piyasada aranan işçiler haline gelmiş, Erkunt kültürü almış işçilerin piyasa değerleri çok artmıştır. Her işçi vizyon sahibi ve problem çözme odaklı olmuştur. Yalnızca mekanik iş yapmayan işçiler aynı zamanda yalın bir gözlükle israfları görebilmekte ve çözüm önerileri ile gelebilmektedirler. 5S ilkelerine tam sahip olan işçiler; ayıklama, düzenleme, temizlik, standartlaşma ve sürdürülebilirlik konusunda bilinç ve sorumluluk sahibidir. Önce-sonra kaizenlerini çözüm odaklı kullanabilen, balık kılçığı yapıp problemin köküne inebilen ve geri bildirimin önemine inanmış işçilerden oluşmaktadır Erkunt ailesi. Sabah toplantısı bilinci, performans takibi bilinci ve ekip/grup lideri düzenine aşina olan ve verimine inanan işçiler çok donanımlı ve her yönlüdür. İşçiler yalın düzenin verimini gördükleri için yalına sıkıca sarılmaktadır.

Yalın bilinç ve uygulamalar sayesinde iş güvenliği de çok gelişmiştir. Verimi basitlik ve israfı yok etme prensiplerine dayandıran yalın, bu sebepten ötürü iş güvenliği parametrelerini de oldukça iyileştirmiştir. Böylece verimin yanında işçi sağlığı ve güvenliği de  üst düzeye çıkmıştır. Üretimsel olarak bakıldığında ise hatalı üretim oranının önemli derecede düştüğü ve yapılan işin kalitesinin arttığı gözlemlenmiştir. Temel normları beraberinde getiren yalın üretim felsefesi ve uygulamaları denetim süreçlerinde de çok yardımcı olmuştur. Firmaların endişe ettiği ISO, TUV… gibi denetimler Erkunt ailesi için endişe vermemektedir. Yalın sayesinde fabrika düzeni ve normları denetim firmalarının görmek istediği seviyeye zaten gelmiştir. Erkunt her zaman aynı iş kalitesinde ve düzeninde çalışan dünyanın önde gelen işletmeleri arasındadır. Erkunt fabrikaları, üretimin ve yan sanayinin çok gelişmiş olduğu Türkiye’mizde örnek model fabrikalardır.

Çarpıcı verilerle yalının kazandırdıkları

Zeynep  Erkunt Armağan’a sorduk: “Sizce Yalın gelip geçici bir trend mi ?”

Zeynep Hanım bizlere yalının kesinlikle geçici bir trend olmadığını, tam tersine hiçbir zaman akıllardan çıkmaması gereken bir felsefe olduğunu söyledi. Yalının sadece bir uygulama değil aynı zamanda bir hayat görüşü ve yaşam şekli olduğunu anlattı. Tasarrufun günümüzde büyük önem taşıdığını ve verimli ve doğru büyümenin de tasarruf ile mümkün olduğunu aktardı Zeynep Hanım. Bu nedenle yalına sıkı sıkı sarıldıklarını ve bu yoldan sapmayacaklarını vurguladı. Ayrıca bu konuda Yalın Enstitü’nün emeği için de çok teşekkür etti.

“Yalın Enstitü’den sonra da hedefimiz yalını baki kılmak.”

Yalını bir cümle ile tanımlasak nasıl tanımlardınız?

Zeynep Hanım: “Yalın ekmeğine sahip çıkma felsefesidir.”

Erkunt Traktör ve Erkunt A.Ş’nin Mahindra ile birleşme sürecinde yalın

Yakın zamanda Erkunt Traktör ve Erkunt Sanayi Hindistan kökenli Mahindra firması ile yollarını birleştirmiştir. Mahindra firması 16.1 milyar dolar pazar değeri ile dünyanın en büyük 826. firmasıdır. Yüksek standartlar sağlayan Erkunt ailesi, yalının kattığı çalışma düzeni, işçi kalitesi, 5S standartları ve iş güvenliği ve denetimsel uygunlukları ile üst düzey yönetici ziyaretleri sırasında Mahindra’nın beğenisini kazanmıştır. Mahindra dünya standartlarında bir işletmeyle karşılaşmış ve çok etkilenmiştir. Mahindra üst yönetimi Erkunt A.Ş’nin döküm fabrikası ve makina fabrikası için: “Gördüğümüz en temiz ve düzenli döküm ve makina fabrikası” cümlesini kullanmıştır. Mahindra’da yalın kültürü devam ettireceklerini belirtmiş yalına inandıklarını vurgulamıştır.

Röportajı Yapan : Can Özbakır, Endüstri Mühendisi Bilkent